Rest in Peace, Caroline Pauwels
In Memoriam Caroline Pauwels (1964-2022)
It is with great sadness that the VUB community must say goodbye to Honorary Rector Caroline Pauwels. She died on Friday 5 August 2022 at UZ Brussel from cancer of the stomach and oesophagus. She leaves behind two children.
Caroline Pauwels was a visionary and passionate rector, an inspiring and warm personality. At a time when leadership that connects us is needed more than ever, we will miss her terribly. Our thoughts go to the family and friends of Paul.
Feel free to add some words and memories below.
Breaking down the walls
In 2016, Caroline began her time as rector brandishing a metaphorical sledgehammer. “Break down the walls,” her first academic address forcefully read. To create connections, the proverbial walls must first come down. The walls between the campus and the city, between the university and society, between scientific disciplines, and even between science and art. In the most impressive way, Caroline Pauwels succeeded in tearing down all those walls, building bridges and creating connections in their place. The results are impressive: there is weKONEKT.brussels, with the eye-catching Mindblowers event and off-campus week, there is the annual Difference Day event on World Press Freedom Day, 3 May, there is the POINcaré interdisciplinary think tank, and there was the Theater Aan Zee festival in 2021 in Ostend with Caroline as curator and a large VUB contribution.
Caroline Pauwels thought intensively and deeply about VUB’s position as a pioneering Flemish university in multicultural Brussels, as an urban engaged university with an international orientation and a strong European anchoring through the EUTOPIA network.
With her policy plans as a guide, VUB positioned itself as distinctly humanist, radically diverse, radically democratic and radically sustainable. And yes, radically digital. With the Covid pandemic, that approach became brutally digital. As rector, she proved to be an excellent crisis manager who guided VUB through that oppressive and exhausting time. She did so with her team and with the student representatives, who she believed played a crucial role.
As director of the university hospital affiliated with VUB, she also had an impact on the UZ Brussel through her humanist vision and social commitment.
Possibilism and wonder
For her predecessor, Paul De Knop, who died one day before Caroline Pauwels from the consequences of melanoma, optimism was a moral duty. As rector, Caroline added a new dimension to that optimism: possibilism. The deep awareness that we can make the world a better place, that the world needs us too. She became an important source of inspiration not only for the VUB community, but also for society. Her media appearances, columns and publications have inspired many people. In 2021 she was awarded the prestigious Ark Prize of the Free Word. She is certainly among the most influential Flemish intellectuals and this has undoubtedly boosted the university’s image. Not least because everything she said and did was authentic. Considered and deeply felt. Wonder was crucial to her too. She wrote books for a wide audience, such as Ode aan de Verwondering and – with Jean Paul Van Bendegem and Pat Donnez – Wonderlust. Ronduit: Overpeinzingen van een possibilist was published in 2021 and became a bestseller.
The way she dealt with her illness also left no one unmoved. After her premature and forced resignation as rector in February this year, she remained actively involved with the university. She was particularly concerned with ethical and reflective issues.
Studies and career
Caroline Pauwels (Sint-Niklaas, 23 juni 1964) studied Philosophy at UAntwerp and Communication Sciences at VUB. After graduating, she worked for a short time in 1989 in the cabinet of European Commissioner Karel Van Miert, after which she became a researcher at VUB’s Department of Communication Sciences. She obtained her doctorate in 1995 with research focusing on the European Union’s audiovisual policy. In 1998, she became a professor, and she has numerous influential publications to her name in the field of communication and media.
From 2000 to 2016, she was director of SMIT, a research centre specialising in the study of information and communication technologies, which since 2004 has been part of the iMinds network. Within iMinds, Caroline Pauwels led the Digital Society department, which brings together research groups from Ghent, Leuven and Brussels. She was awarded the Francqui Chair by the University of Ghent in 2014, and between 2012 and 2016 she held the Jean Monnet Chair. In addition, she served on several boards of directors, was a government commissioner at public broadcaster VRT and a member of the Royal Flemish Academy of Belgium for Science and the Arts.
Caroline Pauwels may have lost her personal battle against transience, but she taught us that something will always remain. “It will pass, but the surplus will remain”, as a good friend of hers once said. In her case, that “surplus” is an impressive legacy. For that, the VUB community is extremely grateful to Caroline Pauwels.
Ik had de laatste jaren het enorme voorrecht om intens met Caroline samen te werken, zij als rector van de VUB en ik als voorzitter van onze Brusselse Universitaire Associatie. Toch vind ik nauwelijks woorden om het verlies van Caroline te omschrijven. Caroline was slim, empathisch, inspirerend. Ze zorgde er eigenhandig voor dat duizenden jonge en minder jonge mensen hun grenzen verlegden. Eerst door haar niet aflatend engagement voor het goede en dan (helaas) door de moedige strijd tegen haar ziekte. Caroline was een supervrouw, ze was goed in zowat alles wat ze deed en had het zeldzame talent om geen vijanden te maken. Caroline was genuanceerd maar ze koos altijd kant, de kant van zijn die het moeilijk hebben. Toen de coronapandemie over de wereld en ons onderwijs denderde, was - ondanks haar ziekte - haar eerste bekommernis het welzijn van onze studenten. Hoe we ervoor konden zorgen dat iedereen mee bleef, werd een vast agendapunt op elke vergadering. Caroline ten voeten uit. Caroline ademde Brussel. Ze omarmde radicaal de diversiteit en de uitdagingen van onze hoofdstad. Vanuit haar eigen ervaring en met onbevangen blik beleed ze haar liefde voor Brussel voluit in de media. Ze werd de beste ambassadeur die onze hoofdstad zich kan wensen. Ze maakte onze studenten en collega’s trots om deel te zijn van die éne echte Brusselse universiteit en gemeenschap. Ze had de diepe wens én overtuiging dat we binnen onze associatie nóg intenser moeten samen werken met de collega’s van de Erasmushogeschool. Nog voor ze rector werd, gaf ze zelf al het goede voorbeeld. Op haar initiatief organiseerden ze samen Difference Day. Daarmee zette ze elk jaar op 3 mei de spot op het wereldwijde belang van persvrijheid en vrijheid van meningsuiting. Ook dit jaar hield Caroline nog een bevlogen toespraak in Bozar. Het zou de laatste keer zijn dat ik haar een volle zaal hoorde stil krijgen.Naast pleitbezorger van het goede was Caroline ook ambassadeur van het schone. Ze was het niet alleen zelf, ze zag het echt in alles én was een gepassioneerd kunstliefhebber. We deelden een liefde voor theater. Op een bloedhete julidag pufte ik naar een achterafzaaltje in Avignon en wie was er ook: Caroline! Kunst verbindt, ook ver buiten de landsgrenzen. Caroline was trouwens een volbloed Europeaan. Weinigen weten dat ze ooit stage liep bij Karel Van Miert. Ze tankte daar het Europese vuur dat onder haar rectoraat de VUB deed kiezen voor EUtopia, een Europees netwerk van stedelijke universiteiten van Parijs tot Lissabon. Want grenzen, die waren er om gesloopt te worden.Caroline leerde anderen oordelen, maar niet te veroordelen. Mild te zijn, ook als het moeilijk gaat. En met een onbevangen blik altijd op de kleintjes te letten. Haar kinderen verliezen een fantastische mama, de VUB een geweldige ererector en de wereld een mens zoals er maar weinigen zijn. Laten we samen het schone en het goede blijven koesteren, als ode aan Caroline. Rust zacht, lieve vriendin.