De slechtvalk nestelt zich van nature op hoge rotskliffen. Daar zijn er in Brussel natuurlijk maar weinig van, dus is deze imposante jager ook tevreden met hoge gebouwen zoals de torenspitsen van kerken. Ook de VUB-gebouwen vallen in de smaak, zeker als er een nestkast wordt aangebracht. Van alle roofvogels voelt de slechtvalk zich het best thuis in de stad. Hij jaagt zelfs ‘s nachts dankzij het licht van gebouwen en straatlantaarns.
Slechtvalk. Foto door Jan Waumans. Bron: Waarnemingen.be.
Een tweede roofvogel die we aantreffen in het park van de VUB is de sperwer (Accipiter nisus). Die is een heel stuk kleiner en vangt doorgaans kleinere vogels zoals mezen en mussen.
Roofvogels in België
Roofvogels deden het niet altijd goed in de streek. Het massale gebruik van pesticiden in de landbouw (zoals het insecticide DDT), de jacht en het uitleggen van vergiftigd vlees door boeren, jagers en duivenhouders decimeerde de roofvogelpopulaties in België. Van de slechtvalk bleven slechts een handvol broedparen over.
Gelukkig keerde het tij met de eerste natuurwetgeving in België. Zo kwam er een verbod op vogelvangst in 1972, en een verbod op DDT in 1974. Ook Europa voerde de bescherming van vogels op met de Europese Vogelrichtlijn en Habitatrichtlijn. Toch duurde het nog lang voor de populatie zich herstelde. Vooral de laatste 20 jaar zien we een duidelijke positieve trend.
Broedende slechtvalken
Vandaag hebben de meeste grote Vlaamse steden broedende slechtvalken, en ook in Brussel wordt er gebroed, onder andere op de Sint-Michiels-en-Goedele-kathedraal. We hopen snel een broedend koppel te kunnen verwelkomen in de nestkast op het dak van de VUB-gebouwen.
Voorlopig gebruiken ze de hoge torens van gebouwen E, F en G als uitkijkpost en zie je ze soms langs de gebouwen scheren als een donker silhouet met spitse, naar achter gekromde vleugels. In sommige laboratoria op de hoogste verdiepingen zie je zelfs regelmatig buiten een slechtvalk op de balustrade zitten.
Gezonde ecosystemen
Intussen weten we ook dat roofvogels een belangrijke rol spelen om onze ecosystemen gezond te houden. Ze zijn opruimers en zorgen er bijvoorbeeld voor dat de grote populatie aan stadsduiven - die frequent voor overlast zorgt - niet explodeert. Op die manier dragen ze ook bij tot de netheid van het park van de VUB.
