De sterkste van de wereld blijven: dat is volgens Elbridge Colby de beste manier om de veiligheid van de Verenigde Staten te garanderen. Daarbij moet China prioriteit nummer één zijn, vindt deze invloedrijke Amerikaanse defensie-expert. En Europa moet zelf zijn boontjes leren doppen. Op uitnodiging van VUB-professor Jonathan Holslag komt Colby op 16 oktober zijn visie toelichten.
Giants at the Crossroads: China and the United States
De spanningen tussen China en de Verenigde Staten blijven toenemen. Waar komt het wantrouwen tussen beide landen vandaan? Hoe beïnvloedt dit wantrouwen de Amerikaanse strategische-, economische- en veiligheidskeuzes? En wat betekent de wankele relatie tussen deze twee wereldmachten voor de veiligheid in Europa?
Woensdag 16 oktober 2024, 19u, KBR, Brussel
Elbridge Colby heeft het oor van Donald Trump. Toch wat China betreft. Colby was tijdens het presidentschap van Trump twee jaar lang Deputy Assistant Secretary of Defense for Strategy and Force Development. Ook in de lopende verkiezingscampagne is hij nauw betrokken bij het Chinabeleid van de Conservatieven. “Elbridge Colby behoort tot de zogenaamde China-haviken”, legt Jonathan Holslag uit. “Je kunt het eens of oneens zijn met de harde houding van deze mensen, maar het is wel belangrijk dat we inzicht krijgen in hun motieven en hun plannen. De Amerikaanse China-politiek zal immers ook op Europa een grote impact hebben.”
Wat is de visie van Elbridge Colby?
Jonathan Holslag: “Die is eenvoudig: Amerika moet nummer één blijven. Wereldwijd, maar de focus verschuift wel helemaal naar de grote rivaal China. De Verenigde Staten moeten de industriële basis van de Chinese macht verzwakken met een sterk handelsbeleid en door zelf te herindustrialiseren. Ook op het vlak van defensie moet Amerika meer dan een tandje bij steken.”
Ligt het land dan niet ver voorop qua militaire slagkracht?
“Niet meer. De Chinese scheepsbouwcapaciteit is bijvoorbeeld honderden keren groter dan de Amerikaanse. Die kan heel snel voor de bouw van militaire schepen ingezet worden. De kwantiteit is er al een tijdje, de kwaliteit tegenwoordig ook. Die moet niet meer onderdoen voor wat van een westerse werf rolt. En met hun drones en andere onbemande tuigen loopt China nu al ver voorop.”
Dat baart de Amerikanen zorgen?
“Veel zorgen. Tijdens de koude oorlog hadden ze nog de industriële capaciteit om een achterstand snel in te halen. Vandaag niet meer. Pogingen om hun militaire vloot te moderniseren, lopen door een tekort aan scheepswerven en arbeidskrachten grote vertragingen op. De plannen van president Joe Biden om zelf complexe fabrieken voor computerchips te bouwen, stuiten op dezelfde problemen: te weinig ingenieurs, te weinig geschoolde arbeiders.”
Dat krijgen ze niet in één-twee-drie rechtgetrokken?
“In het beste geval keren ze de trend vanaf 2030. Dat is deels het gevolg van die peperdure globale ‘war on terror’ en het verwaarlozen van een deel van de militair-industriële basis.”
“De Amerikanen hebben al hun energie en middelen nodig voor Azië. Als Rusland ook voor de Baltische staten of Polen een bedreiging wordt, moeten de Europeanen dat zelf oplossen”
China kampt nochtans ook met economische problemen?
“Als je de laatste dertig jaar samenvat, dan zie je toch een spectaculaire machtsverschuiving van het westen naar het oosten. Amerika boette in en China won aan macht. Meer recent zijn we in een impasse beland. China worstelt met zijn eigen economische uitdagingen, de Amerikanen zetten de eerste stappen richting herindustrialisering. Het is moeilijk in te schatten wie de bovenhand zal halen.”
Reden genoeg om militair op Azië te focussen, volgens Elbridge Colby. Hoe wil hij China in toom houden?
“Door militaire capaciteit op te bouwen in de Stille Oceaan. Maar wel vanop een afstand. Andere Amerikaanse defensie-experts pleiten voor een permanente aanwezigheid op de zogenaamde ‘eerste eilandengordel’, vlakbij Japan en Taiwan. Dat vindt Colby geen goed idee. Hij wil vooral op de ‘tweede eilandengordel’ troepen posteren, verder naar het oosten. Het zwaartepunt daarvan, het eiland Guam, is Amerikaans grondgebied. Zo raken Amerikaanse troepen niet te snel verstrikt in mogelijke conflicten, bijvoorbeeld tussen China en Taiwan, maar zitten ze toch dicht genoeg om met raketten en drones in te grijpen.”
Elbridge Colby
Wat betekent dit voor de bondgenoten in die regio?
“De Amerikanen helpen Taiwan, Japan, de Filippijnen en Australië om zichzelf politiek, economisch en militair te versterken. Taiwan wordt een ‘stekelvarken’. Bij een aanval moet het China lang genoeg bezig houden, tot Amerika bijspringt.”
Wat met Europa?
“Wij moeten militair onze eigen broek leren ophouden, vindt Colby. De Amerikanen hebben al hun energie en middelen nodig voor Azië. Als Rusland ook voor de Baltische staten of Polen een bedreiging wordt, moeten de Europeanen dat zelf oplossen. Daarom pleiten de Republikeinen ook voor een snel vredesakkoord met Rusland. Dat zou een nieuw evenwicht in Europa creëren én hen de handen vrij geven voor Azië.”
Heeft Elbridge Colby gelijk, dat Europa zijn eigen broek moet ophouden?
“Op dat vlak ga ik met hem akkoord. Ondanks alle beloften is Europa er niet in geslaagd om zichzelf weer in het geopolitieke speelveld te hijsen. We zijn alleen maar meer afhankelijk geworden van Amerika en China. Zo roepen we het over onszelf af.”
Colby zegt dat militaire opbouw economisch goed kan uitdraaien.
“Veel Amerikanen uit de middenklasse liggen wakker van hun koopkracht, maar zien dat er enorm veel geld naar defensie gaat. De boodschap van Colby en bij uitbreiding van Trump: investeren in wapens is goed voor de veiligheid én het levert banen op. Hetzelfde geldt volgens hem voor Europa, dat ook meer moet investeren in defensie.”
“We evolueren naar een wereld waarin beenharde nationalistische denkers zoals Colby de dienst uitmaken, in plaats van de traditionele liberale denkers in Europa”
Bij de Republikeinen is er consensus over die focus op China. Hoe zit dat bij de Democraten?
“Die denken daar grotendeels hetzelfde over. Net als Colby zijn zij voor militaire machtsopbouw in Oost-Azië, maar van op een afstand, en willen ze Taiwan, Japan, de Filippijnen en Australië helpen om zichzelf te bewapenen. En net zoals de Republikeinen pleiten ze ervoor om de economische macht van China aan banden te leggen en de industrie in eigen land weer op te bouwen. Het verschil met Trump is dat die echt enorme invoertarieven wil opleggen op de invoer van Chinese producten. Met de botte bijl, zeg maar. De Democraten willen dat ook, maar ze gebruiken een fijnere scalpel.”
Maakt het voor Europa veel uit wie straks wint: Kamala Harris of Donald Trump?
“Niet zoveel als sommigen denken. Op militair vlak was president Joe Biden wel toegewijd aan Europa, met zijn steun voor Oekraïne. Maar zijn protectionistische Inflation Reduction Act, een massale subsidiepot voor bedrijven die in Amerika in schone energie investeren, doet de Europese economie veel pijn. Ook voor de Democraten is het ‘America first’. Maar dat is niet anders in China, India, Turkije,… We evolueren naar een wereld waarin beenharde nationalistische denkers zoals Colby de dienst uitmaken, in plaats van de traditionele liberale denkers in Europa.”
Zal de ‘zachte macht’ van Europa plaats ruimen voor meer realpolitiek?
“Voorzitter van de Europese Commissie Ursula von der Leyen erkent nu het belang van strategische autonomie. En China omschrijft ze in duidelijke bewoordingen als een strategische rivaal. Het besef dringt door dat zachte macht niet kan zonder harde, militaire macht. Anders worden we te afhankelijk van andere machtsblokken.”
Is dit een pleidooi voor een ‘Europees’ leger?
“In een ideale wereld worden we een soort van Verenigde Staten van Europa met meer militaire samenwerking. Maar de barrières tussen talen, culturen en geopolitieke oriëntaties zijn enorm. Ik vrees dat het tegenovergestelde gebeurt. EU-lidstaten staan argwanend tegenover elkaar en de soevereiniteit wordt groter. Misschien ligt de piek van de Europese gedachte al achter ons.”
Nochtans zouden de meeste Europeanen gewonnen zijn voor een stevig gezamenlijk buitenlands beleid en meer samenwerking op het vlak van defensie.
“Dat is zo. Maar in het stemhokje kleuren ze toch andere bolletjes in.”
Jonathan Holslag
De wereld heeft je nodig
Dit initiatief maakt deel uit van het publieksprogramma van de VUB: een programma voor iedereen die vindt dat het anders kan in de wereld en gelooft dat wetenschappelijke inzichten, kritisch denken en dialoog een belangrijke eerste stap zijn om je stempel te drukken op jouw omgeving en de wereld.
Als Urban Engaged University wil de Vrije Universiteit Brussel een drijvende kracht van verandering in de wereld te zijn. Met ons academisch onderwijs en ons innovatief onderzoek dragen we bij aan de Sustainable Development Goals van de Verenigde Naties en drukken we mee onze stempel op de toekomst.
Creëer mee(r) impact Ontvang uitnodigingen voor VUB's publieksactiviteiten