Pilar, het artistieke laboratorium voor jongeren van de VUB, bestaat vijf jaar. Deze week trappen ze er het culturele najaar af. Coördinator Gijs Ieven blikt voor- en achteruit. “We hebben ondertussen een vaste plek veroverd in het culturele veld van Brussel.”
Coördinator PILAR Gijs Ieven
Pilar viert dit academiejaar haar vijfde verjaardag. Hoe is jullie werking de afgelopen jaren geëvolueerd?
“Na de nomadische werking van het KultuurKaffee in de laatste jaren van haar bestaan, wilden we een totaal nieuw verhaal schrijven. Met Pilar was het de bedoeling om met een nieuwe, vaste infrastructuur én een uitgebreid team zichtbaar te zijn op de campus. We gingen open mid oktober 2019 maar moesten omwille van Covid al snel weer sluiten. Van een valse start gesproken. Net zoals alle culturele organisaties ondervinden we sindsdien dat het publiek minder lang op voorhand tickets koopt. Het maakt dat het soms moeilijk is om in te schatten hoeveel mensen aanwezig zullen zijn. Maar goed, daarin zijn we niet alleen. Ondanks die moeizame start, kunnen we wel zeggen dat we sindsdien een vaste plek hebben veroverd in het culturele veld van Brussel. Jongeren kennen Pilar en veel jonge artiesten vinden hun weg naar ons.”
Wat vinden die artiesten bij jullie dat er elders niet is?
“We zetten echt in op het ondersteunen van ontluikende artiesten, artiesten die aan het begin staan van een professionele carrière maar wel nog wat begeleiding kunnen gebruiken om hun eerste stappen te zetten in het culturele circuit. Voor hen is Pilar vaak een katalysator. Ze komen hier niet alleen terecht in een professionele omgeving met een hele goede infrastructuur; het team van Pilar gaat ook mee op pad om te zoeken waar die kunstenaars nood aan hebben. De afgelopen vijf jaar zijn hier dan ook heel wat artiesten gepasseerd die even nadien zijn doorgebroken in de grote galeries of concertzalen. Ik denk bijvoorbeeld aan beeldend kunstenaars Ilke Cop of Neoza Goffin. Of muzikante Sylvie Kreusch die intussen de AB uitverkoopt maar indertijd nog geen toegang had tot zulke podia.”
In het verleden profileerden jullie je als House of Arts & Science. Die baseline gebruiken jullie niet meer. Waarom?
“Eigenlijk is dat organisch zo gegroeid. In de begindagen focusten we heel erg op dat snijvlak tussen kunst en wetenschap. Maar dat strakke keurslijf werkte wat beklemmend. En voor het publiek lag de drempel daardoor soms te hoog. Er zijn bovendien ook andere organisaties in Brussel die daar heel sterk mee bezig zijn en waar we mee samenwerken, zoals Ohme. Als de opportuniteiten er zijn - en dat gebeurt regelmatig - leggen we nog steeds de link tussen kunst en wetenschap, maar niet meer uitsluitend.”
Wat is er nog nieuw?
“Onze samenwerking met jonge artistieke collectieven. Enkele keren per jaar geven we de infrastructuur en de programmatie volledig uit handen aan zo’n collectief. Voor de eerste expo van het nieuwe seizoen en de openingsavond van de Pilar Box schreven we een open call uit. Daar is het Brusselse collectief Chaos Village uitgekomen. Wij ondersteunen hen maar zij konden het programma naar alle vrijheid invullen. We merken dat die collectieven een heel uitgesproken idee hebben over de vormgeving of de sfeer van een event, maar ze hebben nood aan plekken waar ze een totaalconcept kunnen realiseren. Ook ondervinden we dat jonge collectieven op organisatorisch vlak soms nog wat ervaring missen. Wij coachen hen rond het opmaken van een financieel plan of het opzetten van de communicatie. Daarnaast zetten we ook in op een verbredend programma. Sinds vorig jaar experimenteren we bijvoorbeeld met een filmaanbod. Film is voor veel mensen een toegankelijker medium dan theater, beeldende kunst of een niche jazz concert. In het voorjaar programmeerden we muziekfilms, komend seizoen doen we elke maand een Cult Movie Monday.”
Shot uit de horrorfilm 'Let the right one in'
Jullie organiseren ook een workshop rond safe spaces in de uitgaanswereld?
“Klopt. Ook ons vormingsaanbod -met workshops en studiedagen- is nieuw. Het creëren van safe spaces is een thema dat leeft, ook in studentenkringen. Hoe kunnen we van onze plek een veilige en vrije omgeving maken? Met deze workshop richten we ons op de vertegenwoordigers van studentenkringen, maar ook op professionele cultuurwerkers die actief zijn in het Brusselse nachtleven. Het idee is om gemodereerd door experts van Brussels By Night en Deep Down East -twee organisaties die veel ervaring hebben met het thema- tips and tricks uit te wisselen. Werk je met security aan de deur of liever met stewards die in dialoog gaan in geval van een conflict? Bij wie kunnen mensen terecht als ze zich onveilig voelen? Zijn er bijvoorbeeld mensen van de organisatie zichtbaar aanwezig? Het wordt geen theoretische lezing, maar een hands on uitwisseling van ideeën.”
"Voor de nostalgici komt de geest van het KultuurKaffee nog eens terug"
Mauro Pawlowski treedt op 11 december op in het Retro KultuurKaffee (c) Dirk Annemans
Naar welke events kijk jij zelf uit dit najaar?
“Deze week woensdag is er al een concert van een jonge beloftevolle Brusselse band, Another Dancer. Ook dat is trouwens een focus in onze werking: de link met de hoofdstad. Er zit hier zoveel talent. Another Dancer stelt bij ons hun eerste album voor, als sluitstuk van een residentie. Ik denk dat ze in de toekomst nog potten zullen breken. Verder kijk ik uit naar Malinconico van Par Hasard. We programmeren niet zo veel theater, ik ben dus altijd blij wanneer er een theatergezelschap op ons podium staat. Ook hebben we voor een concertreeks de programmatie uit handen gegeven aan muziekplatform Dansende Beren. Dat belooft spannend te worden. Zij slaagden er bijvoorbeeld in om Foyer Red, een hippe band uit Brooklyn, naar hier te halen. Om maar te zeggen: we hebben heus niet alleen artiesten uit België en Nederland. En voor de nostalgici komt de geest van het KultuurKaffee nog eens terug, onder de vorm van een Retro KultuurKaffee met Mauro Pawlowski. Die heeft hier vroeger vaak opgetreden.”
Voor de nieuwe generatie studenten doet het KultuurKaffee niet meteen een belletje rinkelen. Wat maakte de oudere garde hier zo nostalgisch over?
“KultuurKaffee was de voorganger van Pilar, en was letterlijk een café met een cultureel aanbod, ongeveer op dezelfde plek waar nu Pilar is. In de loop der jaren heeft het een wat mythische status gekregen. Verschillende bands zijn net nadat ze in het KK gespeeld hadden -en dan denk ik bijvoorbeeld aan James Blake of dEUS- internationaal doorgebroken. Maar zoals vaak met dingen uit het verleden, wordt het KultuurKaffee soms ook wat geromantiseerd. Onze werking is ten op zichte van het Kutluurkaffee verder geprofessionaliseerd, met een veel betere infrastructuur en omkaderingsmogelijkheden voor jonge artiesten. Maar voor de alumni die de VUB en haar cultuurwerking nog genegen zijn, doen we -als de studenten moeten blokken- nog eens een trip down memory lane onder het motto Retro KultuurKaffee.”
Voor de volledige programmatie: zie pilar.brussels/nl
De wereld heeft je nodig
Dit initiatief maakt deel uit van het publieksprogramma van de VUB: een programma voor iedereen die vindt dat het anders kan in de wereld en gelooft dat wetenschappelijke inzichten, kritisch denken en dialoog een belangrijke eerste stap zijn om je stempel te drukken op jouw omgeving en de wereld.
Als Urban Engaged University wil de Vrije Universiteit Brussel een drijvende kracht van verandering in de wereld te zijn. Met ons academisch onderwijs en ons innovatief onderzoek dragen we bij aan de Sustainable Development Goals van de Verenigde Naties en drukken we mee onze stempel op de toekomst.
Creëer mee(r) impact Ontvang uitnodigingen voor VUB's publieksactiviteiten