Liesbeth Lambeets (VUB Dilemma) weerlegt hardnekkige mythes rond vruchtbaarheid en de vrouwelijke hormonale cyclus

Van 3 tot 7 maart staat de VUB in het teken van Gender Equality. Op de agenda staan tal van presentaties en activiteiten om ons bewustzijn over gendergelijkheid te vergroten, onder het motto: Breaking Barriers. Liesbeth Lambeets, psychosociaal medewerker bij VUB Dilemma, geeft in deze week een workshop rond de vrouwelijke hormonale cyclus. ‘Je zou ervan versteld staan hoeveel misverstanden er nog rond bestaan.’ 

Bekijk hier het volledige programma van de Gender Equality Week

Ter introductie: je werkt al een aantal jaren als vroedvrouw en psychosociaal medewerker bij VUB Dilemma, wat houdt je taak precies in? 

Liesbeth Lambeets: “Samen met mijn collega’s begeleid ik vrouwen en eventueel hun partner die vragen hebben rond een ongeplande zwangerschap. Die psychosociale begeleiding bied ik ook bij een eventuele abortus. In Vlaanderen zijn er 5 abortuscentra en wij zijn er één van.” 

Begin maart geef je tijdens de Gender Equality Week aan de VUB een workshop over de vrouwelijke hormonale cyclus. Wat is je motivatie? 

“We horen steeds meer vrouwen die stilstaan bij het innemen van hormonale anticonceptie en zelfs overwegen om geen hormonen meer te nemen. Om heel uiteenlopende redenen. Net die groep vrouwen heeft er extra baat bij om te weten hoe hun cyclus precies werkt. Je zou ervan uitgaan dat dat basiskennis is, maar de praktijk bewijst toch vaak het tegendeel. Die lacune willen we met de workshop graag vullen: hoe zit onze cyclus in mekaar, welke zijn de verschillende fases, hoe kan je ze herkennen, wanneer is een vrouw vruchtbaar en wanneer niet, hoe kan je je beschermen tegen een zwangerschap of wanneer heb je net wel meer kans om zwanger te worden... Die info wil ik meegeven, opdat vrouwen hun lichaam nog beter leren kennen en zich daar ook sterker in durven en mogen voelen.” 
 

"Een morning after-pil is vooral bedoeld om de eisprong uit te stellen, niet om de bevruchting ongedaan te maken"

Vaak wordt er uitgegaan van een standaardcyclus van 28 dagen. Maar in de praktijk is er slechts 14 procent van de vrouwen die zo’n cyclus hebben. Daarom is het net zo interessant om te weten: waar zit precies het verschil, zijn er gedeelten in de cyclus die ‘vast’ staan, zijn er die variëren in lengte en waarom, ...? Er bestaan heel wat apps die je vruchtbaarheid tracken en advies geven over het moment dat je het best seks hebt, wanneer je veilig bent en wanneer niet. Maar helaas gaan ook zij uit van zo’n standaardcyclus, wat maakt dat ze dus niet zo betrouwbaar zijn.” 

Worden er tijdens je workshop nog andere mythes ontkracht? 

“In de volksmond gaat de morning after-pil door als hét middel om een mogelijke zwangerschap te counteren, als andere anticonceptie gefaald heeft. En het klopt dat het mogelijk een efficiënt middel is, maar ook hier geldt dat ze niet altijd het gewenste effect heeft. Een morning after-pil is vooral bedoeld om de eisprong uit te stellen en daardoor een mogelijke zwangerschap te voorkomen, maar helaas kan ze geen bevruchting die al plaatsvond ongedaan maken. Mensen gaan er soms van uit dat vrouwen die ons bezoeken en ongepland zwanger zijn, geen anticonceptie hebben genomen. In de praktijk is het vaak complexer dan dat. Soms heeft de morning after-pil niet het beoogde effect wegens de timing van inname tijdens de cyclus.” 

Leven volgens je cyclus, zonder anticonceptiemiddelen: waarom kiezen vrouwen ervoor? 

“Er zijn boeken waarin de vrouwelijke cyclus wordt beschreven aan de hand van de seizoenen, waarin de zomer overeenkomt met je eisprong en je je als vrouw aantrekkelijker en energieker voelt, gevolgd door de herfst waarin je minder in je kracht staat. Neem je geen anticonceptie dan zou je – dat hoor ik toch als een van de grootste voordelen – meer op het ritme van die stadia kunnen leven, en ze zelfs kunnen communiceren of je agenda en sociale leven erop afstemmen.” 

Wanneer is je workshop geslaagd? 

“Als ik vooroordelen over het al dan niet hormonen nemen kan wegnemen. Mijn devies is dat elke vrouw de keuze verdient die op dat moment in haar leven het beste aanvoelt. En als ze dan kiezen voor niet-hormonale anticonceptie in de vorm van de kalendermethode, dat ze dit doordacht en goed geïnformeerd doen.”