Universitair Tandheelkundig Centrum organiseert allereerste Innovatiedag

Voor de eerste keer organiseert het Universitair Tandheelkundig Centrum (UTC) van de VUB een dagsymposium voor tandartsen, in het kader van de geaccrediteerde bijscholingen. De focus ligt op innovatie, zowel in de aanpak als in de thema’s die aan bod komen. Dat blijkt een succesformule, want het event is nagenoeg volzet. Daarnaast hoopt de VUB een nieuwe geaccrediteerde bacheloropleiding in de tandheelkunde te kunnen inrichten. Zo wil ze een oplossing bieden voor het structurele tekort aan algemeen tandartsen in Vlaanderen. De VUB zet met volle goesting de tanden in deze zaak, nadat zo’n twintig jaar geleden de opleiding tandheelkunde aan de VUB werd stopgezet.

(Verder) studeren in de gezondheidswetenschappen? Ontdek onze opleidingen! 

Op 27 februari organiseert het Universitair Tandheelkundig Centrum zijn eerste Symposium UTC-VUB Innovatiedag. Professor Dr. Dent. Johan Aps, coördinator van de opleiding tandheelkunde, hoopte stilletjes op honderd inschrijvingen. Een dikke week voor de deadline staat de teller op honderdtwintig. Vanwaar het succes? Johan Aps: “We kozen voor een nieuwe aanpak en blijkbaar slaat die aan. De overheid verwacht van de tandartsen dat ze zich permanent bijscholen. Wie jaarlijks honderd bijscholingspunten verzamelt door opleidingen te volgen, krijgt een tegemoetkoming van het RIZIV. Een klassieke vormingsdag bestaat uit vier opleidingen, goed voor veertig bijscholingspunten. Wij gaan voor vijf opleidingen op een dag. Tandartsen die ons symposium bijwonen, hebben zo in het begin van het jaar al de helft van hun punten te pakken. Na de zomer plannen we nog voldoende extra opleidingen, zodat ze zonder deadlinestress hun honderd punten kunnen halen.”

Dat wordt een lange dag, op 27 februari?

“Het symposium start om 9u en we zijn klaar rondom 22u, dus ruim het klokje rond, inderdaad. Zeven boeiende sprekers verzorgen vijf voordrachten. Tussen de lezingen door kun je telkens op adem komen en genieten van een hapje, een drankje en een babbel met de collega’s.”

Is het programma inhoudelijk even vernieuwend?

“Ook daar gaan we resoluut voor innovatie, met vijf actuele thema’s die veel stof tot nadenken zullen bieden. Dr. Dent. Mohammed Ahmed komt bijvoorbeeld tips geven voor een ecologische workflow in de tandartspraktijk. Tandartsen produceren elk jaar tonnen plastic afval. Omdat het om geïnfecteerd materiaal gaat, mag je het in principe niet met het restafval of het PMD-afval meegeven. En apart laten ophalen is duur. Mohammed Ahmed zal alternatieven voorstellen.”

Prof. Dr. Karlien Asscherickx heeft in haar lezing bedenkingen over extracties bij een orthodontische behandeling.

“Extractie is geen ideale medische praktijk, want je haalt gezonde tanden weg. Frappant: afhankelijk van waar ze opgeleid zijn, maken orthodontisten daarbij verschillende keuzes. Je herkent de ‘handtekening’ van hun alma mater in het gebit van hun patiënten. Karlien Asscherickx zal het hebben over mogelijke alternatieven voor extracties.”

Klinkt ook actueel: een lezing over 3D-printen in de tandartsenpraktijk.

“Tandarts Wouter Reybrouck en tandtechnicus Bob Elst hebben geen academische banden, maar zijn wel autoriteiten op het vlak van 3D-printen. Wouter heeft in zijn praktijk  alle nodige apparatuur staan om kronen, vullingen en andere tandprothesen te printen. Zo kan hij zijn patiënten op één en dezelfde dag helpen. ’s Morgens doet hij het voorbereidende werk, een paar uur later volgt het prothetisch herstel. De nauwkeurigheid en de kwaliteit van de materialen is zeer goed, ook al komt er geen tandtechnisch labo aan te pas. Zonder die tussenstappen wordt een behandeling ook minder duur.”
 

"Er is een prangend tekort aan tandartsen. De VUB wil haar maatschappelijke verantwoordelijkheid opnemen”

Wat betekent dit in cijfers?

“Tegen 2030 zal de helft van de algemeen tandartsen in Vlaanderen en het Brussels Hoofdstedelijk gewest ouder dan zestig jaar zijn. Dat zijn ongeveer 2800 tandartsen die reeds gestopt zijn of dat binnenkort gaan doen. De laatste vijftien jaar leveren de UGent en de KU Leuven samen jaarlijks afgerond een 100-tal tandartsen af. Als die trend niet verandert, komen er tegen 2030 dus minder dan 1000 tandartsen bij."

Onvoldoende om die 2800 pensioengerechtigde collega’s te vervangen? 

“Dat klopt. En veel tandartsen zitten nu al met wachtlijsten of een patiëntenstop. Vandaar ons initiatief om in Brussel opnieuw een opleiding tandheelkunde aan te bieden. We kunnen hier een kliniek en een modern, volledig up-to-date gebracht opleidingscentrum heropbouwen, waar we, binnen de nog aanwezige infrastructuur, studenten kunnen opleiden.”

Zal dat volstaan, in combinatie met de opleidingen in Gent en Leuven?

“Je weet dat studenten een toelatingsproef moeten afleggen om te mogen starten. De regering heeft het startquotum opgetrokken, eerst van 181 naar 218, en voor het volgend academiejaar naar 252. Dat wil zeggen dat er straks 252 studenten aan de opleiding mogen beginnen. Voor elk van die studenten is er een fysieke opleidingsplek en voldoende personeel nodig, want dit is tenslotte een medisch-technische opleiding: elke student moet kunnen oefenen op een preklinische behandelunit. De overheid zal dus moeten nagaan hoeveel plaatsen er echt beschikbaar zijn per opleidingscentrum. Om het structureel probleem van het tekort aan algemeen tandartsen adequaat aan te pakken, moeten studenten opgeleid kunnen worden aan de VUB. UGent en KU Leuven zitten aan hun limieten. De VUB wil haar maatschappelijke verantwoordelijkheid in deze echt wel opnemen.”

"We pakken het curriculum net iets anders aan. Daar kregen we een pluim voor”

Zal dat startquotum van 252 studenten wel vol raken?

“Ook daar schort er nog wat aan. Van de 1500 jongeren die deelnemen aan het toegangsexamen tandheelkunde, slagen er iets meer dan 300. Maar daarvan hebben er zich vorig jaar maar pakweg 150 ingeschreven, terwijl er theoretisch 218 plaatsen beschikbaar waren. We weten niet wie afhaakt en waarom. Dat zou men toch echt eens moeten uitzoeken. Nog een manco is dat enkel de 218 beste geklasseerde deelnemers van het toegangsexamen het bericht krijgen dat ze mogen inschrijven. Doen ze dat niet, dan worden die plaatsen niet ingevuld door de lager geklasseerde deelnemers. Die worden niet meer aangeschreven, ook al zijn ze geslaagd. Dat zou men beter wel doen, vind ik. Het inrichten van de toelatingsproef is tenslotte een dure onderneming.”

De geneeskundeopleiding van de VUB profileert zich anders dan de andere universiteiten, onder andere met patiëntencontacten vanaf het eerste jaar. De tandheelkunde ook?

“Ook wij voorzien vanaf het eerste jaar al contacten met patiënten en tandartsen, via observatiemomenten in de kliniek. Ook in de rest van het curriculum pakken we de zaken net iets anders aan. Van de internationale instantie die de accreditatie uitreikte, hebben we daar trouwens een pluim voor gekregen – ze vonden ons curriculum een inspiratiebron voor andere opleidingen. Onze ambitie is om algemeen tandartsen af te leveren die een stevige medische achtergrond hebben, klinisch en technisch sterk in hun schoenen staan en met empathie naar de beste oplossing voor elke patiënt zoeken.” 

Maak dat eens concreet?

“Niet iedereen kan tienduizenden euro’s ophoesten voor een luxueus Hollywoodgebit. Als een opleiding consequent voor alle patiënten dezelfde dure oplossingen naar voor schuift, zijn we niet goed bezig. Dat past niet bij de waarden van de VUB. Bovendien is zo’n visie onrealistisch. Een betaalbaarder alternatief betekent niet automatisch slechte tandheelkunde, laat dat duidelijk wezen.”

Wat zijn nog troeven van de opleiding?

“Om onze diverse patiëntenpopulatie goed te bedienen, leren onze studenten niet alleen in het Nederlands, maar ook in het Frans hun job uitoefenen. Daarnaast zijn we van plan om te werken met haptische simulatoren. Je kunt die vergelijken met de simulatoren waarin Formule 1-piloten als Max Verstappen nieuwe wagens en racecircuits uittesten. Het zijn trainingsapparaten waarmee de studenten tandheelkundige procedures inoefenen, in een virtuele omgeving maar met tastbare feedback. In zo’n haptische simulator kan je alle studenten dezelfde oefening voorschotelen en objectief nagaan wat ze goed en minder goed doen. Je kunt ook variëren door de intra-orale scans en röntgenbeelden van echte patiënten in te voeren. Het is echt een fantastisch hulpmiddel dat de realiteit heel dicht benadert.”