“Ik speel niet op de persoon. Daar ligt voor mij de grens”

Op vrijdag 20 september verzamelt de VUB in het Koninklijk Circus voor het Feest van de Vrije Geest. We openen het nieuwe academiejaar en vieren de waarden waar we als universiteit vierkant achter blijven staan: kritisch denken, vrijheid van meningsuiting, recht op zelfbeschikking, solidariteit en verbondenheid. Op het programma een indrukwekkende line-up van gastsprekers die in een korte toespraak of performance vertellen wat die Vrije Geest voor hen betekent. Onder hen is scenarist en auteur Elisabeth Lucie Baeten. Op Instagram jaagt ze als ‘Katrien van Politiek PR’ het schaamrood naar de wangen van politici die de mist ingingen.

Een vrije geest, wat betekent dat voor jou?

“Dat je niet onderdrukt wordt in je denken of je spreken. In ons land mogen we gelukkig publiekelijk in debat gaan, benoemen wat fout loopt en beslissingen in vraag stellen. Het is geen garantie dat er iets verandert, maar we mogen het op zijn minst al zeggen.”

"Het zit gewoon in mij, denk ik: een groot, soms pijnlijk groot, rechtvaardigheidsgevoel"

Wie is voor jou een rolmodel op het vlak van vrije meningsuiting?

“Ik had niet meteen grote voorbeelden. Het zit gewoon in mij, denk ik: een groot, soms pijnlijk groot, rechtvaardigheidsgevoel. Ik kan niet anders dan er iets mee doen, of het zou me van binnen uit opeten. Misschien is het iets genetisch, want mijn oudere broer (auteur en scenarist Paul Baeten Gronda, nvdr) heeft het ook.”

Moeten we alles kunnen zeggen, of zijn er grenzen aan de vrijheid? 

“In mijn vak, laat het ons comedy noemen, heb ik altijd grenzen gesteld. Ik ben een aanhanger van de ‘punch up not down’-methode. Daarom belt mijn typetje Katrien met politici en andere machtsmensen. Maar ik val hen niet aan, ik speel niet op de persoon. Daar ligt voor mij de grens.”

Hoe erg staat de vrijheid van meningsuiting vandaag onder druk? Wat is volgens jou de grootste bedreiging?

“Wat het meest onder druk staat, is de vrijheid van wetenschappers, historici, journalisten en andere experts om objectieve feiten te verkondigen. Dat vind ik een groot gevaar en heel, heel eng. Het klinkt wellicht vreemd uit de mond van een zogenaamde Instagrampersoonlijkheid, maar het stoort me enorm dat een handvol mensen plots de macht heeft om te beslissen wat de waarheid is, gewoon omdat ze sociale media hebben uitgevonden of gekocht. En wij moeten dat maar slikken, dat heel ons wereldbeeld verandert en dat de manier waarop we informatie krijgen nergens meer op slaat. We maken een paar mensen superrijk en we doen er hele generaties pijn mee.”

Mogen personen uitingsmogelijkheden ontzegd worden omwille van hun meningen?

“Als ze onder het mom van vrije meningsuiting haat, racisme, seksisme en homofobie verspreiden? Ja. Als het op straat niet mag, waarom zou het op je telefoon dan wel mogen? Ik vind dat online media en commentaarsecties gemodereerd moeten worden.”