Wie hem kende, stond steevast versteld van zijn nooit aflatende energie, bevlogenheid en liefde voor kunst en kunstenaars. Hans De Wolf (1961) is er niet meer. Hij is op 17 juni 2024 overleden na een slepende ziekte.
Hans De Wolf studeerde aan de Vrije Universiteit Brussel en de Columbia University in New York. In 2002 promoveerde hij op een omvangrijke en fundamenteel vernieuwende interpretatie van een van de belangrijkste werken van Marcel Duchamp, La mariée mise à nu par ses célibataires même.
Sinds 1998 was De Wolf betrokken bij de ontwikkeling en realisatie van verschillende tentoonstellingsprojecten in de Neue Nationalgalerie im Hamburger Bahnhof, het Museum voor Hedendaagse Kunst in Berlijn. Aan de Kunsthochschule Berlin-Weissensee gaf hij sinds 2002 theoretische kunst seminars. In 2004 werd de Wolf benoemd tot hoogleraar kunstgeschiedenis en esthetica aan de Vrije Universiteit Brussel. In datzelfde jaar werd hij door het Paleis voor Schone Kunsten uitgenodigd als senior consultant om met name de relaties met Duitsland verder te ontwikkelen.
In 2005 kreeg hij binnen de Universitaire Associatie Brussel de opdracht om het Kunstenplatform op te richten (bekend als het "Brusselse model") om zo een institutionele omgeving te creëren waar kunstenaars van EhB-departementen Ritcs en Conservatorium samen met wetenschappers aan de VUB vernieuwend artistiek onderzoek konden uitvoeren, o.a. via het doctoraat in de kunsten. De Wolf was een van drijvende krachten van deze academische graad waarbij kunstenaars met een proefschrift, een oeuvre of een artistiek werk kunnen promoveren tot doctor in de kunsten.
Vervolgens lanceerde hij een hele reeks prestigieuze onderzoeksprojecten waarbij enkele van de beroemdste kunstenaars van België betrokken waren.
Vanaf 2009 kreeg De Wolfs idee over culturele diplomatie een geheel nieuwe dimensie toen hij van de Brusselse Gewestregering de opdracht kreeg om een eerste tentoonstellingsproject te creëren voor Shanghai 2010. Bij culturele diplomatie wordt kunst ingezet als middel om via een alternatieve weg contacten te onderhouden in soms moeilijke regimes.
Verschillende andere projecten zouden volgen, allemaal ontworpen volgens dezelfde filosofie. Ze brachten enkele van de beste Belgische kunstenaars naar steden als Beijing, Hangzhou, Seoul, Gwangju en Chengdu.
In de loop der jaren werd een unieke methodologie ontwikkeld die moet worden begrepen als de verstrengeling van culturele en academische diplomatie, waarbij tentoonstellingsprojecten de drijvende kracht worden voor een intensieve uitwisseling met lokale universiteiten en kunstscholen. “Al de projecten van Hans De Wolf zijn wake-up calls voor de lokale economische, academische en culturele gemeenschappen, die intensief betrokken zijn bij de realisatie ervan”, aldus Jan Cornelis, Emeritus Professor VUB. “Op die manier verwerven die gemeenschappen inzichten in volledig nieuwe creatieve methoden en benaderingen.
Hans De Wolf wilde daarmee tegelijk Brussel meer bekendheid en een betere reputatie bezorgen op wereldvlak.
Ook op de VUB-campus was zijn impact heel groot. In oktober 2019 ging de opening van Pilar en de nieuwe culturele infrastructuur gepaard met de groots opgezette tentoonstelling JRSLM, waarvoor Hans De Wolf absolute topwerken samenbracht op de VUB en in het vlakbij gelegen Usquare. Het was trouwens bij de opening van het gerestaureerde hoofdgebouw van Usquare Brussels op 15 februari 2024 dat Hans De Wolf voor het verzamelde publiek nog een bevlogen uitleg gaf bij het werk van de Congolese kunstenares Geraldine Tobe, dat hier permanent een plaats kreeg.
Hans De Wolfs academische en professionele loopbaan getuigt van een indrukwekkend engagement in zowel artistieke als academische projecten, waarbij hij een brug slaat tussen die twee werelden. Zijn werk heeft zo bijgedragen aan de internationale uitwisseling en samenwerking tussen kunstenaars en academici.
Projecten
The Platform, 2005: oprichting van het Kunstenplatform, een institutioneel model voor de implementatie van artistiek onderzoek, ook bekend als het "Brussels model", met een belangrijke rol in de integratie van kunst en wetenschap.
Brussels Body Speech, Minsheng Art Museum, Shanghai 2010
Jeff Wall, The Crooked Path, Paleis voor Schone Kunsten (BOZAR), 2011
een kunsthistorisch tentoonstellingsproject over de Canadese fotograaf Jeff Wall, dat in nauwe samenwerking met de kunstenaar tot stand was gekomen.
Wanderlust, Artsonje Center, Seoul 2012 / Gwangju Museum of Art, Gwangju 2013 / Museum of Contemporary Art (MOCA), Chengdu 2013
Master Mould & Copy Room, Central Academy of Art Museum (CAFA), Beijing 2014
Chinese Utopias Revisited - The Elephants, Paleis voor Schone Kunsten (BOZAR), Brussel 2015. Overzichtstentoonstelling van hedendaagse Chinese kunstenaars
Forme e Anti Forme, Fonderia Artistica Battaglia, Milaan 2015
Xu Bingn Worlds of Words, Goods of Gods, Triënnale, Milaan 2016
JRSLM – Paradise Lost Again, VUB (Pilar/USquare), Brussel 2019
Paradise Projects, VUB (USquare), Brussel 2021
KALUNGA – Vous n’êtes pas prets pour ça, VUB-The Lever House, Brussel 2022
Laetoli Amfitheater, VUB-Theater Aan Zee, performance van Honoré d’O, Oostende 2022
Recent werkte Hans De Wolf nog samen met de Chinese kunstenaar Xu Bing aan een nieuw project waar hij terug Europa en Azië wou verbinden.
Ik leerde Hans kennen via Caroline. Ik had enkele bijzondere momenten met hem, pratend over zijn projecten, wat advies gevend her en der, bij een koffie, laatst in de Pilar. Vriendelijk, hoffelijk, aangenaam, positief en vooral enthousiast en enthousiasmerend. Te jong, te vroeg, een verlies. Mijn innige deelneming aan Cornelia en zijn dochters 🩶