Theatermaker Maxime Dreesen brengt een ode aan seksualiteit als spel

Op 17 februari komt de theatervoorstelling Peekaboo naar Pilar op de VUB-campus. Helaas is deze al uitverkocht, maar theatermaker Maxime Dreesen legt in dit interview uit wat diens bedoeling met de voorstelling is. In deze performance over publieke seksualiteit en cruising, roept Dreesen op om de kronkelwegen van seksualiteit te durven verkennen. “Het plezier lijkt soms naar de achtergrond te zijn verdwenen.” Seksuoloog en VUB-professor Hubert van Puyenbroeck merkt in zijn praktijk dat jongeren vandaag bewuster lijken om te gaan met relaties en seksualiteit.

Peekaboo - 17 februari 2025 - Pilar - UITVERKOCHT

Waar komt het idee voor Peekaboo vandaan?

Maxime Dreesen: “Veel van mijn eerste seksuele ervaringen vonden niet plaats in een bed of binnen de vier muren van een kamer, maar wel op openbare plekken: op het strand, in de duinen of in de bossen dicht bij mijn ouderlijk huis. Met mijn vrienden ervaarde ik in mijn jeugd een soort van vrijheid om te experimenteren. Vanuit dat spel ontstond een eerste contact met seksualiteit. Pas later kwam ik erachter dat cruising iets is dat mensen actief doen en dat er daar speciale plekken voor zijn. Dat intrigeerde me. Zo ben ik er meer over gaan lezen. Voor mij staat cruising voor wat ik mis in onze samenleving: het plezier rond seksualiteit lijkt soms naar de achtergrond te zijn verdwenen. Ik wilde graag een ode brengen aan spontane ontmoetingen en aan seksualiteit als spel. Seksualiteit hoeft niet altijd de rechte paden te volgen. Als je je verlangens volgt, vallen er ook mooie kronkelwegen te ontdekken.”

Veel mensen associëren cruisen met snelwegparkings en gevaar. Is dat waar jij toe oproept?

“Nee, de voorstelling is geïnspireerd op elementen van cruising, maar het is niet per se een oproep om te gaan cruisen op de manier die jij beschrijft. Het klopt dat het nu een heel specifieke community is die aan cruising doet, maar wist je dat er aan het hof van Lodewijk XIV al stiekem werd afgesproken in een koets of in het bos? Daar werden vormen van seksualiteit gevierd die aan het hof niet waren toegelaten. Ik wil met de voorstelling het begrip van cruising dan ook graag opentrekken. In plaats van cruising alleen te zien als de vluchtige, seksuele contacten met vreemden die vaak in het donker plaatsvinden, kun je ook een leuke namiddag beleven met je vrienden aan de oevers van een meer. Het is dus geen oproep om te gaan cruisen op een snelwegparking, wel wil ik mensen prikkelen om hun seksualiteit breder te zien dan alleen binnen een ruimte met vier muren en met één persoon. Je kunt veel meer prikkels binnenlaten. Geluid, licht, wind, een andere omgeving, ik vind dat allemaal inspirerend. Seksualiteit is ook meer dan penetratie. Er zitten daarom in de voorstelling maar weinig referenties naar penetratie, of naar pijpen of aftrekken.”

"Mensen spelen er als dieren met elkaar. Het is bijna een performance”

Is de voorstelling zelf ook seksueel prikkelend?

“Dat hoop ik. De performers dragen elk een microfoontje waardoor je elk kreuntje, elk geluidje, elke smak hoort, daardoor kom je qua gevoel heel dichtbij. Ik heb alvast gehoord van mensen uit het publiek dat ze niet alleen ontroerd waren en plezier hebben beleefd, maar dat ze ook tintelingen hebben gevoeld, en geilheid om zelf dingen te gaan ontdekken. Dat vind ik wel mooi. Het is geen porno, maar er is wel opwinding bij het publiek.”

Met je vorige voorstelling trok je ook naar scholen. Daar kreeg je vaak mooie, maar soms ook heftige reacties. Dit keer doe je dat niet omdat het te expliciet zou zijn. Heb je het gevoel dat jongeren preutser zijn dan toen jij in het secundair zat?

“Niet in het algemeen, maar de verschillen tussen jongeren worden groter. Een deel is preutser geworden, andere jongeren zijn net minder preuts. Die polarisering versterkt beide groepen bovendien in hun opvattingen. Hoe meer vrijheid er is, hoe meer sommige mensen zich daartegen gaan verzetten en omgekeerd.”

Je wil dat het allemaal wat speelser en vrijer wordt. Kan dat eigenlijk op een veilige manier?

“Er is geen mogelijkheid om veilige seks te hebben. Seks is in essentie niet veilig. Als je dat wil, moet je in een hermetisch pak kruipen zodat er niets van microben, bacteriën of slijm worden uitgewisseld. Uiteraard kun je je op allerlei manieren behoeden voor seksueel overdraagbare ziekten, en uiteraard ben ik daar voorstander van, maar van het idee dat seks veilig kan zijn, moeten we af. Dat is een illusie. Daaraan vasthouden staat plezier in de weg.”

Tot slot, is er een plek die jij voor ogen had toen jij met de voorstelling bezig was?

“Ja, op Gran Canaria. Daar is er een mooi cruisinggebied waar cruisen door de politie wordt gedoogd. Je moet het je voorstellen als een gigantisch en prachtig sprookjeslandschap in de duinen. Het gebied is opgedeeld in zones waar verschillende soorten mensen met verschillende behoeftes qua seksualiteit komen. Mensen spelen er als dieren met elkaar. Het is bijna een performance.”

VUB-professor relatie- en gezinstherapie Hubert Van Puyenbroeck

Klinisch seksuoloog en professor in relatie- en gezinstherapie Hubert Van Puyenbroeck ziet in zijn privépraktijk jongeren en volwassenen met vragen rond relaties en seksualiteit. Hij herkent de behoefte van veel jongeren om te experimenteren. “Ik merk dat er veel openheid is bij jongeren, maar tegelijk gaan jongeren vandaag ook bewuster met seksualiteit om dan vroeger.”

Met Peekaboo wil Maxime Dreesen mensen prikkelen om hun seksualiteit breder te zien dan alleen binnen een ruimte met vier muren en met één persoon. Sluit dat aan bij een behoefte die jij ziet in je praktijk?

Hubert Van Puyenbroeck:“Toch wel. Jongeren zoeken voor zichzelf een weg in hun seksuele en romantische oriëntatie (voor wie ervaar ik romantische en seksuele gevoelens), in seksuele ervaringen (wie of wat windt me op) en in mogelijke relatievormen (open relaties, monogamie, polyamorie, situationships…). Daarnaast zijn ze ook bezig met genderidentiteit, genderexpressie en genderdysforie. Over al die onderwerpen krijgen we vragen in de klinische praktijk. En aan die vragen merk ik dat jongeren in de samenleving soms worden geconfronteerd met een opvallend onwennige houding van volwassenen of leeftijdsgenoten. Ook dat is begrijpelijk. Hoe pak je dat aan als ouder wanneer je kind experimenteert met zijn of haar genderexpressie of hoe ga je er mee om wanneer een klasgenoot een gendertransitietraject start? Voor iedereen is dat zoeken. Bij jongeren zelf merk ik wel dat er doorgaans een gezonde openheid is naar diversiteit in relaties en seksualiteit. Als er in de media bijvoorbeeld berichten komen over gaybashing, hoor ik dat veel jongeren terecht ontdaan zijn. In die zin sluit deze voorstelling zeker aan bij een discours dat onder jongeren leeft. Dat discours hebben we trouwens echt mee te danken aan dit soort performances. Misschien nog meer dan andere media spelen theatervoorstellingen een belangrijke rol in de perceptie van de hedendaagse diversiteit aan relatievormen en seksualiteit.”

Lees verder onder de afbeelding

"Jongeren lijken vandaag wel bewuster om te gaan met relaties en seksualiteit"

Wordt er onder jongeren dan meer geëxperimenteerd dan vroeger?

“Het past in de ontwikkelingspsychologie van jongeren om te experimenteren. Dat is nu niet anders dan vroeger. Wat wel opvalt, is hoe de samenleving waarin jongeren vandaag opgroeien, anders is georganiseerd. De manier waarop pornografie bijvoorbeeld online beschikbaar is, was er veertig jaar geleden niet. Vandaag staat het aanbod bijna standaard op je smartphone, terwijl je vroeger naar een donker hoekje in de videotheek moest. Met die verregaande exposure moeten jongeren, en ook volwassenen, leren omgaan. Maar het betekent niet noodzakelijk dat ze verontrustende dingen doen. Uit internationaal onderzoek blijkt telkens weer dat de meeste jongeren eigenlijk heel rustig hun weg zoeken. Het is niet omdat die filmpjes er zijn dat ze stappen overslaan. Aan de eerste seksuele ervaring gaat nog altijd heel wat verkenning vooraf: zoenen, knuffelen... De meeste jongeren beginnen met een gezonde dosis waarden en normen aan hun relationele en seksuele leven, met de nodige aandacht voor het aangeven en respecteren van grenzen en wederzijdse consent.”

Zorgt die aandacht voor het aangeven van grenzen voor meer preutsheid?

“Als samenleving hebben we lessen getrokken uit de gevallen van misbruik en grensoverschrijdend gedrag die de afgelopen jaren naar boven zijn gekomen. We zijn ons daarvan nu veel meer bewust dan vroeger. Is dat preuts? Ik denk niet dat preuts het juiste woord is. Jongeren lijken vandaag wel bewuster om te gaan met relaties en seksualiteit. Aan de ene kant zijn ze breeddenkend, aan de andere kant zijn ze ook bezig met hoe ze met het nodige respect voor de ander en voor zichzelf kunnen experimenteren. Dat is de balans die opgroeiende jongeren zoeken, en dat lijkt me een gezonde zoektocht te zijn.”