Karolien & Umutesi, 22 en 19 jaar, Kunstwetenschappen en Archeologie

Een gesprek over tijdslijnen, papegaaien en studievakken die je écht interesseren. De ene terugkijkend op haar bachelorjaren, de andere vooruitkijkend naar wat nog komt. Karolien en Umutesi praten honderduit over hun opleiding Kunstwetenschappen & Archeologie. En over waarom de vrees voor een tekort aan voorkennis absoluut geen reden is om er niet voor te gaan. Voilà.

Waarom hebben jullie voor deze opleiding aan de VUB gekozen? En hoe hebben jullie jullie keuze gemaakt?

Umutesi: “Ik woon heel dicht bij Brussel. Dus de VUB was voor mij heel praktisch en logisch op een bepaalde manier. Alles is dichtbij, ook het station. Voor mijn studiekeuze zelf was het duidelijk dat het een opleiding moest zijn die heel dicht aansloot bij wie ik ben en die me keihard interesseerde. Dat was vroeger ook al zo in het middelbaar. Gewoon leerstof aannemen omdat het moest, was moeilijk. De interesse moest er zijn.

Maar waarom ik dan uiteindelijk voor deze opleiding heb gekozen? Goh, vanuit mijn opvoeding heb ik heel wat kunst en cultuur meegekregen. Elke keer dat we op reis gingen, zorgde mijn mama wel voor de nodige dosis cultuur, architectuur, kerken bezoeken…(lacht). Ik ben daarmee opgegroeid. Ook thuis was er veel kunst. Toen ik voor deze opleiding koos, was ik in het begin wel wat bang, omdat de andere studenten in mijn ogen meer afwisten van kunst of Griekse mythologie en van die dingen. Die kennis had ik op dat moment niet, dat schrok me wat af. Maar uiteindelijk is dat niet erg, want die kennis komt gewoon met de tijd. Dus voilà, die zorg was eigenlijk niet nodig. En al zeker geen reden om er niet voor te gaan.”

Karolien: “Ik herken heel veel in wat Umutesi zegt. Ik heb zelf Humane Wetenschappen gedaan in het middelbaar. De vakken die me daar het meest interesseerden, vond ik terug in deze opleiding. Voor mij was het een verademing om me alleen nog maar bezig te moeten houden met de domeinen die ik vroeger al zo interessant vond. Latijnse voorkennis hebben is handig binnen deze opleiding – dat voelde ik wel – maar eigenlijk haal je dat in. Je komt dagelijks in aanraking met de basis en die neem je heel de opleiding mee. Dat wil dus zeggen dat je deze opleiding ook kunt doen zonder die voorsprong. Zoals Umutesi daarnet al zei: je haalt dat in tijdens de opleiding.

En hoe ik dan uiteindelijk bij de VUB ben beland? Ik kom uit Antwerpen: daar bieden ze deze opleiding niet aan, tenzij in de specialisatiejaren. In Gent en Leuven kon het wel, maar daar bieden ze de twee richtingen apart aan, terwijl ik niet kon en wou kiezen. Daarom heb ik uiteindelijk voor de VUB gekozen waar Kunstwetenschappen en Archeologie als één pakket worden aangeboden. Voor mij is dat de juiste keuze gebleken: in het begin was ik namelijk heel archeologie-minded. Maar nu, na vier jaar studeren, is dat volledig gekeerd en doe ik zelfs mijn thesis in het domein Kunstwetenschappen. Godzijdank dat ik toen heb gekozen voor de combinatie: je krijgt zo’n brede basis aan kennis waarmee je dan nadien je eigen interesse en specialisatie verder kunt ontwikkelen en bepalen.

 
Hoe lang duurt een lesdag? En hoe vul je die in?

Karolien: “Het aantal lesuren is heel erg afhankelijk van het jaar. In de eerste jaren heb je bijvoorbeeld meer lesuren dan in de masterjaren, wat logisch is. Nu heb ik bijvoorbeeld heel weinig lesuren, maar ik zit wel elke dag van 9 tot 6 achter mijn laptop. De vrijheid die je krijgt, wordt heel de tijd ingevuld met lesvoorbereidingen. Er zijn bijvoorbeeld heel wat papers en werkcolleges die veel tijd in beslag nemen. Dat heb ik in het begin wel wat onderschat. Je examens worden mee bepaald door die tussentijdse opdrachten. Er is een soort van constante evaluatie. Daardoor ben je het hele jaar bezig. Eigenlijk is dat positief want die papers kun je zelf plannen en op termijn geeft dat een soort van zekerheid. Als je examen wat tegenvalt, kun je nog altijd een beetje terugvallen op die tussentijdse evaluaties.”

Umutesi: “Het aantal lesuren is heel erg afhankelijk van de dag. Op woensdag en vrijdag heb ik bijvoorbeeld geen les. Mijn maximum aantal uren zijn 6 uur per dag. Als ik een lange dag heb, probeer ik mijn focus te houden en zo weinig mogelijk tijd te verspillen, zeker nu, met de onlinesituatie. Op lesvrije dagen, ben ik bezig met notities of taken. Goed eigenlijk dat we niet alle dagen les hebben, anders zou ik al die onderzoeken, taken enzovoort niet kunnen uitvoeren!” (lacht)

 

Hoe zouden jullie de proffen omschrijven hier aan de faculteit? Wat is voor hen belangrijk?

Umutesi: “Ik zou zeggen: betrokken, gepassioneerd en toegankelijk.

Karolien: “Ja, dat vind ik een mooie opsomming. De drempel om bijvoorbeeld een prof aan te spreken is hier inderdaad bijzonder laag. Onze proffen kennen ook al onze namen. Ze weten wat je interesses zijn. Da’s natuurlijk een voordeel van in zo’n kleine groepen te zitten. Elke prof is dan ook heel begaan met de groep.

In het eerste jaar wordt vooral gefocust op kennis – omdat dat nu eenmaal hoort bij deze richting  – maar daarna wordt dat meteen losgelaten. Onze proffen willen geen papegaaien. Onze masters bijvoorbeeld worden ingevuld met interessante, interactieve gesprekken waarbij we als student mogen tonen dat we de leerstof kennen. Je wordt hier gestimuleerd om in debat te gaan, na te denken, standpunten in te nemen en zelf nieuwe ingevingen te ontwikkelen waarmee je ook nog eens naar buiten durft te komen.

Een heel concreet voorbeeld: we kennen allemaal dé tijdslijn vanuit het middelbaar. Hoe vaak heb ik niet gesukkeld met die data!? Het eerste wat ze hier afleren is die tijdslijn: “Vergeet dat! Zo simpel is het niet!” (lacht) Sindsdien zijn tijdslijnen voor mij nooit nog een probleem geweest omdat ik weet: het is zoveel genuanceerder en alles wordt logisch opgebouwd. Een tijdslijn is nu zelfs een houvast geworden, maar op een andere manier dan vroeger. Omdat ik nu veel meer dingen in vraag stel en weet dat de grens vaak veel vager is.”

Umutesi: “Het ding is dat kunst en archeologie geen feiten zijn. Je moet vooral kritisch leren kijken naar dingen, want later moet je zelf ook op onderzoek gaan en iets zinnigs kunnen vertellen. Wat dat is, staat nergens geschreven. Door in de eerste jaren zo te focussen op die basiskennis, kun je er nadien heel gemakkelijk zelf mee aan de slag. Pas op, in het begin had ik dat kritisch denken niet hoor. Enfin, het zat er misschien wel in, maar het werd in het middelbaar niet gestimuleerd. Daar gaat het vaak over ‘kennis’ en niet over ‘ontdekken’. Terwijl hier aan de VUB wordt die mindset heel hard gestimuleerd.”

 

Op welke manier kunnen studenten volgens jullie het best de echte sfeer van de VUB opsnuiven?

Umutesi: “Sowieso naar de campus komen en daar rondwandelen. Voor de opleiding zelf: praat met de proffen, dan voel je meteen wat de sfeer is. De prof is wel een autoriteit, maar het voelt niet zo formeel. Ik ervaar dat als heel positief. Nog een tip: als je nog moet kiezen welke richting je wilt volgen, volg dan meer dan één les tijdens de openlesdagen. En ga in gesprek met de proffen.” 

Karolien: “Ik zou zeggen, kom op een zonnige dag naar onze campus en wandel daar inderdaad gewoon eens rond. Zot wat je allemaal op de campus tegenkomt en kunt doen: schermen, yoga, dansen, zwemmen… en dat allemaal spotgoedkoop! Ook de resto waar je veel keuze hebt, het is echt lekker én goedkoop. En zoals Umutesi al zei: ga babbelen met de proffen én studenten.”

Van welke faciliteiten maken jullie zelf het meest gebruik op de campus en waarom?

Karolien: “Aangezien ik pendel, is het voor mij heel handig dat alles zo dichtbij is op één compacte plek: sport, de bib, café (Opinio)… en zeker ook het groen. Als je in de zomer op het gras zit, dan hangt daar zo’n fijne sfeer wanneer al die studenten zo samenzitten. Ook de studieruimtes op de campus zelf, zijn super als studieplek. Daar heb ik ontelbare uren gesleten. Voor mij zijn die studieruimtes ideaal, zo besteed ik mijn tijd optimaal.”

Umutesi: “Ik sluit me daarbij aan. Door de hele coronasituatie, heb ik eigenlijk nog niet zo heel veel gebruik kunnen maken van de verschillende faciliteiten. Waar ik het meest was, was de bibliotheek. Handig.”

 

Wat is volgens jullie het belangrijkste positieve weetje over de VUB dat je alleen maar kunt weten wanneer je aan de VUB studeert?

Karolien: “Ah, dat erfgoed ook een belangrijke rol speelt in onze opleiding. Naast Kunstwetenschappen en Archeologie is Erfgoed heel erg aanwezig. Ook al zit dat niet in onze titel, het hoort er wel bij. Veel studenten kiezen daar trouwens ook voor.”

Umutesi: “Voor mij is dat dat de studenten toch wel heel divers zijn hier aan de VUB. Ik heb ook het gevoel dat de mensen niet ‘judgemental’ zijn. Allez, ik voel dat toch zo aan.”

Karolien: “Ja, da’s waar. Verschillen worden hier omarmd. Oh ja, nog iets: hier op de campus is er altijd wel iets te doen. Je hoeft dus niet per se weg te gaan van de campus. In ‘de tent’ bijvoorbeeld worden heel wat feestjes of cantussen georganiseerd. En nee, je moet niet aangesloten zijn bij een studentenvereniging om er binnen te mogen. Het is voor iedereen toegankelijk.”

 

Met welke foute percepties over Brussel of de VUB maken jullie graag komaf?

Umutesi: “Dat Brussel geen studentenstad zou zijn. Ik weet echt niet van waar die perceptie komt, want dat is niet zo. En daarnaast wil ik ook nog meegeven dat er heel wat mooie bezienswaardigheden zijn in Brussel die niet altijd gekend zijn. Wie zoekt, vindt ze wel. Loop door Brussel en je komt tal van barokke kerkjes tegen of huizen en gebouwen in art-nouveaustijl bijvoorbeeld.”

Karolien: “Ja, Brussel is echt het centrum van kunst, cultuur en erfgoed. En de pareltjes zitten inderdaad verstopt op de kleinste plekken. Wist je dat er in onze opleiding zelfs vakken zijn die specifiek gericht zijn op Brussel, fantastisch toch? Zo leer je de stad echt kennen. Het klopt ook niet dat er in Brussel geen groen zou zijn. Ik geloof zelfs dat Brussel veel groener is dan welke grootstad ook. Ter Kamerenbos bijvoorbeeld: daar rijden mensen op een paard, in het centrum van Brussel! Waar zie je dat?! (lacht) En Brussel vuil? Misschien was dat vroeger zo, maar je merkt nu heel hard dat Brussel op heel veel plaatsen wordt opgewaardeerd.” 

 

Wat willen jullie later doen met deze opleiding? Welk beroep wil je graag uitoefenen?

Karolien: “Ik moet stilaan een keuze gaan maken. Waarschijnlijk ga ik me nog verder verdiepen in een bepaald domein omdat ik echt iets wil betekenen.”

Umutesi: “Ik heb totaal geen idee van wat ik later wil doen. Daarom dat het voor mij ook zo belangrijk was om een opleiding te kiezen die me interesseert en motiveert. Sowieso geloof ik dat deze opleiding veel deuren doet opengaan. Ik heb nog tijd. Ik zal gaandeweg wel ondervinden wat ik verder nog wil doen met deze opleiding.”

Denk je nu: "Wauw, dit is écht iets voor mij!" zonder nu al te weten wat je later met deze opleiding gaat doen?

Sit back and relax. Want met dit veelzijdige verhaal kun je heel wat richtingen uit: kunst, archeologie, erfgoed, onderzoek, onderwijs. Het kan allemaal, zolang jij je kritische en open geest, doorgedreven nieuwsgierigheid en artistieke gevoeligheid er maar in kwijt kunt.

Vertrouw er maar op dat je gaandeweg zelf wel zult ontdekken of je later als museummedewerker, veldarcheoloog, curator of galeriemedewerker aan de slag wilt of toch eerder als erfgoedbeheerder, leerkracht of medewerker in een wetenschappelijke of culturele organisatie. The future will tell, nu is het aan jou. #KIESVOORJEZELF en kies de opleiding die écht past bij wie JIJ bent.