Paul GINSPARG (°1955)
Beroep: Fysicus met specialisatie in de theoretische deeltjesfysica
Nationaliteit: Amerikaan
Waarom een eredoctoraat?
Mei 2017. Natuurkundige Paul Ginsparg krijgt – samen met vier andere grensverleggers – een eredoctoraat van de VUB.
De toekomst een stapje voor
Paul Ginsparg blinkt uit in de theoretische hoge-energiefysica, maar het is zijn geesteskind arXiv, een open access-informatieverspreider, dat hem in de prijzen doet belanden. 2017 staat bij de VUB in het teken van breaking down walls. En meer nog: de moed hebben om dat te doen.
arXiv.org
Een door ginsparg gecreëerd verzamelplatform voor data dat wereldberoemd werd in de wetenschappelijke wereld.
Ginsparg verlaagt de muur tussen universiteit en samenleving, maar ook tussen wetenschappelijke disciplines onderling. Hij durft de gesloten wereld van academische publicaties opentrekken en toegankelijk maken. Voor de VUB, waar kritische geesten die nieuwe invalshoeken creëren een borrelende inspiratiebron zijn, is hij een meer dan terechte eredoctorandus.
Ginsparg heeft de laatste jaren veel geëxperimenteerd met zijn uitvinding. De basistechnologie doorstond prima de tand des tijds. Maar wie wil vooruitgaan in de toekomst, moet die toekomst ook voeden. Van een wereld die continu in verandering is en zonder verpinken evolueert, mag je een gesofisticeerd vervolg verwachten. Morgen lijkt op vandaag, maar duurt, door alles wat mogelijk is, gewoon een stukje langer.
"The future will be much like the present, only longer."
Over zijn carrière
Wetenschappelijke wind
Dat Paul Ginsparg een wetenschappelijk talent is, wordt al snel duidelijk. Hij studeert aan Harvard en Cornell University, waar hij zich ook vlijtig over een doctoraat buigt. Van 1981 tot 1984 mag Ginsparg zichzelf een Junior Fellow in de Harvard Society of Fellows noemen. Dat is een groep wetenschappers die de Harvard University aan het begin van hun carrière selecteert omdat ze het potentieel hebben om academische wijsheid te bevorderen. Tussen 1986 en 1990 is hij een Sloan Foundation Fellow. Die fellowhips stimuleren jonge wetenschappers om fundamenteel onderzoek te verrichten. Jaarlijks krijgen slechts 126 gelukkigen de kans om deze beurs te gebruiken.
Later is Ginsparg actief aan Harvard en wordt hij lid van het bekende Los Alamos National Laboratory-onderzoeksteam. We schrijven 2001 als Paul Ginsparg een positie aan de Cornell University bij de faculteiten natuurkunde en informatica aanvaardt. Hij publiceert ettelijke artikels over onder meer kwantumveldentheorie en -zwaartekracht.
Maar hij verwerft zijn grootste faam met het creëren van een documentenserver, waarmee natuurkundigen en andere wetenschappers over hun onderzoeksresultaten kunnen communiceren. Ginsparg wil zo wetenschappelijke communicatie reorganiseren en een platform bieden – zonder te veel redactioneel toezicht - voor nieuwe ideeën en interessante, wetenschappelijke discussies.
Hij ontwikkelt sinds 1991 de software in zijn vrije tijd zodat hij de weg van tijdrovende financierings- en goedkeuringsprocessen niet hoeft te nemen. Het arXiv.org staat gehost aan de Cornell University, is een interactieve aanvulling op papieren publicaties en is wereldwijd gratis beschikbaar.
Ginsparg verandert de manier waarop aan natuurkunde wordt gedaan. Hij trekt klassieke normen voor beoordeling en communicatie van onderzoek in twijfel en wijzigt zo de snelheid en verspreidingswijze van wetenschappelijke vooruitgang.
Veel geprezen fysicus
Hij revolutioneerde met zijn gratis software arXiv.org de manier waarop met data gewerkt kan worden.
Wat is een eredoctoraat?
Sinds 1978 reikt de VUB elk jaar eredoctoraten uit aan persoonlijkheden met de meest diverse achtergronden die zich op een opmerkelijke manier hebben ingezet voor hun vakgebied en voor de maatschappij. Vanaf dit plechtige moment van erkenning dragen zij de eretitel van Doctor Honoris Causa van de VUB.