Nelson Rolihlahla Mandela (°18 juli 1918 - 5 december 2013)
Beroep: politicus en anti-apartheidsstrijder
Nationaliteit: Zuid-Afrikaans
Waarom een eredoctoraat?
Op 8 oktober 1993 overhandigt rector Robert Dejaegere het eredoctoraat van de VUB aan Nelson Mandela en Frederik Willem de Klerk, die toen president van Zuid-Afrika was.
Gelijkwaardige mensenrechten en democratische waarden
De ULB beloonde Mandela eerder ook al met een doctoratus honoris causa, maar hij zat op dat ogenblik nog zijn celstraf uit.
De VUB eert Mandela omwille van zijn vreedzame strijd voor gelijkheid, het welzijn van de Zuid-Afrikaanse zwarte bevolking en zijn intense betrokkenheid en solidariteit met verdrukte volkeren wereldwijd. Mandela’s tomeloze inzet voor gelijkwaardige mensenrechten representeert het democratische en humanistische waardenkader dat de VUB uitdraagt.
De winnaar is een dromer die nooit opgeeft
Geen prominent figuur als hij inspireert de wereld met bespiegelingen die aanzetten tot nieuwe (zelf)reflecties. Nelson Mandela was geen dromer maar een idealistische pragmaticus. Hij belichaamde op elk vlak de overtuiging dat eerlijkheid en dialoog de vreedzame weg zijn naar gelijke rechten voor alle mensen. Mandela had een onwrikbaar vertrouwen in de kracht van empathie. Zijn fameuze “A winner is a dreamer who never gives up” symboliseert het geloof dat hij bleef hebben in ieders potentieel. En in zichzelf. Zolang je het goede in anderen ziet, is de kans dat diezelfde anderen hun goede ik tonen geen illusie meer. De uitgesproken democratische waarden en het streven naar inzicht en verlichting die de VUB typeren, vloeien samen met Mandela’s boodschap over hoop en respect. Niet blindelings maar gezond kritisch. Niet naïef maar met open, hoopvolle geest.
"A winner is a dreamer who never gives up."
Over zijn carrière
Strijd tegen de apartheid
Mandela wijdt 67 jaar van zijn leven aan zijn verbeten strijd tegen de apartheid. In 1943 sluit hij zich aan bij het Afrikaans Nationaal Congres (ANC), een politieke beweging die opkomt voor de zwarte bevolking tijdens de apartheid in Zuid-Afrika. Hij neemt deel aan meerdere vreedzame verzetsacties, maar na het Sharpeville Massacre van 1961 geraakt hij zijn vertrouwen in een geweldloze aanpak kwijt. Hij richt mee de gewapende tak van het ANC op, die sabotageacties uitvoert tegen overheidsinstanties die de apartheid symboliseren.
Bijna 27 jaar gevangenschap
In 1962 wordt Mandela gearresteerd en in 1964 krijgt hij het verdict te horen: een levenslange gevangenisstraf. Hij wordt achttien jaar vastgezet op het Zuid-Afrikaanse Robbeneiland, waar hij uitgroeit tot hét symbool van de anti-apartheidsbeweging. Ondanks de niet aflatende publieke roep om zijn vrijlating, kan Mandela zich pas in 1990 - na bijna 27 jaar gevangenschap - een vrij man noemen.
Nobelprijs voor de Vrede
In 1993 krijgt hij de Nobelprijs voor de Vrede voor zijn vreedzame inspanningen om het apartheidsregime af te schaffen en de fundamenten te leggen voor een nieuw, democratisch Zuid-Afrika. Toenmalig president Frederik Willem De Klerk deelt in de prijs. Nadat het apartheidsregime officieel voorbij is, volgen er vrije verkiezingen. Mandela wordt verkozen tot de eerste zwarte president van Zuid-Afrika.
In 2007 vervoegt hij The Elders, waar hij samen met andere wereldleiders oplossingen zoekt voor problemen zoals aids, oorlog en honger.
Wat is een eredoctoraat?
Sinds 1978 reikt de VUB elk jaar eredoctoraten uit aan persoonlijkheden met de meest diverse achtergronden die zich op een opmerkelijke manier hebben ingezet voor hun vakgebied en voor de maatschappij. Vanaf dit plechtige moment van erkenning dragen zij de eretitel van Doctor Honoris Causa van de VUB.