VUB transparant over onderzoeksprojecten met Israëlische partners

Naar aanleiding van het Israëlisch-Palestijns conflict screent de VUB momenteel Europese onderzoeksprojecten waarbij een Israëlische partner betrokken is. In het totaal zijn dat zeven projecten. Voor 1 project is de screening al afgrond en besliste de universiteit vorige week al om uit het project te stappen. Twee programma’s lopen over enkele maanden af. Het gaat om grotere onderzoeksprojecten met tientallen partners. Elk project ondergaat individueel de mensenrechtentoets zoals afgesproken in de Vlaamse Interuniversitaire Raad (VLIR). De VUB heeft geen rechtstreekse, bilaterale samenwerking met Israëlische partners.

De VUB heeft vanaf het begin van het conflict de kant gekozen van het internationale recht. We veroordelen alle geweld en schending van mensenrechten aan beide zijden. 

De VUB wenst geen algemene academische boycot, omdat we meer heil zien in dialoog met kritische stemmen in Israël. Vaak zijn universiteiten plaatsen van verzet, of van minstens een kritische blik naar gezagsdragers. 

Projecten bij de ethische commissie 

We kiezen voor volledige transparantie over onze samenwerkingen met Israëlische partners. Onze projecten hebben nooit militaire doelstellingen, maar we bekijken wel mogelijke risico’s en maken ethische overwegingen.

 Een onafhankelijke ethische commissie bekijkt de projecten volgens de procedure van de mensenrechtentoets, die ook de VLIR gebruikt. Zij kijkt naar de situatie rond mensenrechten in de betrokken landen, de positie van de specifieke partner hierin en de inhoud van het project.  

 De risico-analyse volgt de escalatie van het conflict. Voor 7 oktober voerden we reeds een reguliere controle uit op vlak van militair gebruik, misbruik en dual use, het gebruik voor een andere dan het vooropgestelde doel. Sinds oktober 2023 wordt een veel strikter beleid gevoerd tegenover Israël en zijn de adviezen aangepast aan de evoluerende situatie.

 De VUB is in elk van deze zeven projecten deelnemer, naast verschillende andere partners. Twee van de zeven projecten lopen weldra af. Eén pas gestart project zet de VUB stop, na negatief advies van de ethische commissie.

Voor vier projecten wachten we momenteel nog het advies af. Indien de commissie een negatief advies uitvaardigt, of een eerder advies herziet door de gewijzigde omstandigheden, zullen we als VUB de nodige stappen zetten.  Als de VUB eenzijdig uit zo’n contract met de EU stapt, is dat geen lichte beslissing.