VUB-spinoff Axiles Bionics krijgt van Europa subsidie van 2,5 miljoen euro uit het EIC Accelerator Programma voor de ontwikkeling een nieuwe generatie bionische voeten, dat zijn enkel-voetprotheses met een enkelgewricht. Eind vorig jaar kreeg het bedrijf al een European Technology Award 2022. Axiles Bionics heeft nu ook zijn eerste kant en klare enkel-voetprothese op de markt, de Lunaris, eigenlijk een basismodel dat modulair upgrades kan krijgen tot de meest geavanceerde prothese op de markt.
“De meeste enkel-voetprotheses hebben geen gewricht ter hoogte van de enkel”, weet Dr. Ir. Pierre Cherelle, oprichter en CEO van Axiles Bionics. “Dat zijn dikwijls modellen die nog gemaakt zijn met technologie van de jaren ’70 en ’80. Die prothesen zorgen voor heel wat secundaire pathologieën, zoals artrose of rugpijn bij patiënten, omdat hun lichaam de motorische moeilijkheden om ermee te stappen compenseert. Onze nieuwe prothese heeft niet alleen een gewricht maar ook technologie die aangepast is aan de beweging van de enkel. In de meeste gangbare protheses mét gewricht zitten hydraulische dempers die de schokken bij het stappen moeten opvangen. Jarenlange studie aan de VUB, met steun van Innoviris, heeft echter uitgewezen dat die demping een averechts effect heeft op het bewegingscomfort: een voet moet eigenlijk mee energie leveren om te stappen.”
Axiles Bionics genoot een 15 jaar aangehouden steun van Innoviris, het Brussels agentschap voor technologie en innovatie, voor roboticaonderzoek aan de BruBotics-onderzoeksgroep van de VUB, waarbij geavanceerde robotica, kunstmatige intelligentie en menselijke biomechanica werden ingezet. Het bedrijf ontwikkelde een technologie die de unieke combinatie van kracht en flexibiliteit van een menselijke enkel kan benaderen. “Onze bionische voet helpt actieve geamputeerden die willen bewegen en zich weer compleet willen voelen, door de verloren beenspieren tijdens inspanningen te compenseren”, zegt Cherelle. “We hebben nu een marktrijpe technologie, maar toch blijven er nog enkele werkpunten. Bionische voeten die zonder stroom vallen, gaan in security modus en werken compleet niet meer. Ze worden dan eerder een blok aan het been dan een hulpmiddel om te stappen. Wij ontwikkelden, naar analogie met de elektrische fiets – daar kan je nog steeds mee fietsen als hij zonder stroom valt - een basismodel van een enkel-voetprothese, de Lunaris, waarmee je ook zonder aandrijving goed kan stappen. We hebben die getest bij 200 patiënten en hij blijkt zeer goed te werken.”
Tijdens hun leven ondergaan ongeveer één op duizend mensen een amputatie, die in 70 procent van de gevallen een geriatrische ingreep is. De overige 30 procent zijn meestal jonge mensen die een ongeval krijgen, met een aangeboren probleem worstelen, genezen zijn van botkanker of een amputatie ondergingen door een slecht gelopen infectie. Die patiënten, die na een ingreep terug gezond zijn en nog een grote levensverwachting hebben, zijn de targetmarkt van Axiles Bionics.
“Door hun kostprijs zijn onze protheses niet direct geschikt voor massale toepassingen in bijvoorbeeld oorlogssituaties”, zegt Cherell. “Ze kosten ongeveer zoveel als een kleine auto en worden maar gedeeltelijk terugbetaald door de ziekteverzekering. Daarom introduceren we alternatieve businessmodellen om zo’n prothese voor iedereen betaalbaar te maken. De kostprijs is trouwens ook een gevolg van onze duurzaamheidsdoelen bij de productie. Die gebeurt bijna integraal in België, voor een klein deeltje in Europa. Enkele erg gespecialiseerde onderdelen die niet in Europa beschikbaar zijn, worden elders aangekocht.