Dit kan wel eens héél duurzaam worden
Adidas wil volgend jaar een sneaker gemaakt uit mycelium op de markt brengen. Ook de verpakkings- en voedingsindustrie ontdekten al de voordelen van dit biomateriaal. Het wordt dan ook door almaar meer bedrijven als een potentiële grondstof opgepikt. In 2017 startte de Vrije Universiteit Brussel met het uitbouwen van een unieke academische onderzoeksexpertise rond myceliummaterialen. Op het Green Energy Park in Zellik willen VUB-onderzoekers nu een myceliumlab bouwen.
Myceliummaterialen zijn biologisch gegroeide materialen met toepassingen in onder andere de architectuur, de verpakkingsindustrie, in kleding of meubels of zelfs als vleesvervangers in de voedingsindustrie. De nieuwe materiaalklasse past in de noodzakelijke transitie naar een duurzame en circulaire economie.
Mycelium is het ondergrondse deel van schimmels. Als men het laat groeien op organische substraten, zoals rest- of afvalstormen uit de landbouw, ontstaan materialen met veelzijdige eigenschappen die vergelijkbaar zijn met plastics, leer, textiel, papier, isolatieschuim of houtvezelplaat. Die materialen zijn duurzaam door het productieproces en omdat ze biologisch afbreekbaar zijn. Onderzoek en ontwikkeling van dergelijke materialen en opschaalbare productieprocessen zijn bij uitstek op hun plaats in Green Energy Park.
VUB-wetenschappers uit verschillende disciplines bouwen sinds 2017 de academische onderzoeksexpertise rond dit biomateriaal verder uit. Het gaat om een samenwerking tussen professoren Eveline Peeters (Microbiologie), Lars De Laet (Architectonische Ingenieurswetenschappen) en Niko Van den Brande (Fysische Chemie en Polymeerwetenschappen) en hun respectievelijke onderzoeksgroepen.
Myceliumlab op Green Energy Park
De ambitie is om een Myceliumlab te bouwen waarin myceliummaterialen op grotere schaal geproduceerd kunnen worden. Pilootinstallaties zullen het mogelijk maken om in parallel uiteenlopende fermentatietechnologieën en nabewerkingsstappen te testen in verband met economische haalbaarheid.
Green Energy Park kan volgens de onderzoekers de brug slaan tussen interdisciplinaire innovatie en het effectief vermarkten van nieuwe toepassingen. Het kan interacties tussen bedrijven, ondernemers, kennisinstel lingen en de overheid katalyseren.
Professor Lars De Laet (Architectonische Ingenieurswetenschappen):
"We hebben nood aan een project als Green Energy Park, omdat dit ons in staat zal stellen om academisch fundamenteel onderzoek op te schalen naar industrieel relevante toepassingen. Om expertise te laten groeien van een labo tot een toepassing is er een hele weg af te leggen en Green Energy Park is een cruciale tussenstap om de link te maken met de industrie en dus het valoriseren en verder uitbouwen van de expertise."
Adidas, verpakkingen en voedsel
Adidas wil volgend jaar een sneaker gemaakt uit mycelium op de markt brengen. Het biomateriaal wordt door almaar meer bedrijven als een potentiële grondstof opgepikt. Adidas en handtassenmaker Hermès verwerken het tot ‘veganistisch leer’, dat zowel koeienleer als synthetisch kunstleer kan vervangen.
Dergelijke toepassingen kunnen de modemarkt op zijn kop zetten, omdat mycelium vrij makkelijk te kweken is. Dat gebeurt in een incubator met een temperatuur van 21 tot 26 graden en in specifieke atmosferische omstandigheden. Na een week of twee wordt het mycelium geoogst, gedroogd en verhit op 60 graden. In dat proces sterft het levende organisme en kan het biomateriaal verder behandeld worden. Doordat men het mycelium laat groeien op biologische vezels, zoals hout-, hennep-, of vlasvezels, ontstaat een myceliumcomposiet, dat bijvoorbeeld een goede vervanger is van piepschuimverpakkingen. De schimmeldraden komen voor in miljoenen variëteiten, die uiteenlopende eigenschappen kunnen hebben.
VUB-onderzoekster Elise Elsacker, verbonden aan de onderzoeksgroepen Architectonische Ingenieurswetenschappen en Microbiologie, bracht die eigenschappen in kaart om na te gaan welke soorten zich het best lenen tot productie en tot bepaalde toepassingen. Het onderzoek loopt nog, maar er werden nu al 36 soorten myceliumvormende schimmels geselecteerd. Behalve als vervanger van plastic, hout of andere materialen komt mycelium ook almaar meer in het vizier als potentiële voedselbron. De opkomende nepvleesindustrie ziet er een interessante plantaardige grondstof in.
Lees meer over Green Energy Park:
- Vlaams Minister Hilde Crevits opent Smart Village Lab op Green Energy Park
- Smart Village Lab: proeftuin voor spreiding van elektriciteitsgebruik
- Vlaio erkent Green Energy Park als economisch speerpuntproject
- "Dit wordt de showroom van de Vlaamse innovatie"
- Green Energy Park en Flux50: betaalbare energie voor alle consumenten
- Op weg naar klimaatneutrale energiegemeenschap in Green Energy Park
- “Wij staan paraat voor de nieuwste generatie supercomputers”
Green Energy Park vzw is op 4 juli 2019 opgericht in een samenwerking tussen de Vrije Universiteit Brussel en het UZ Brussel. Als Strategisch Proeftuincentrum, stimuleert Green Energy Park de samenwerking tussen bedrijven, kennisinstellingen, overheden en eindgebruikers door hen ‘living labs’ aan te bieden waar ze hun innovatieve ontwikkelingen kunnen testen, verfijnen en tentoonstellen in een realistische omgeving.
Met de proeftuinen en haar kennis-, expertise- en opleidingscentrum wil Green Energy Park de brug vormen tussen onderzoek, ontwikkeling en economie binnen vier onderzoeksdomeinen: energie en mobiliteit, het ziekenhuis van de toekomst, slimme regio’s en biotechnologie.