Onderzoekers van de Vrije Universiteit Brussel (VUB), het Universitair Ziekenhuis Brussel (UZ Brussel), en de Universiteit van Gent (UGent) hebben een belangrijke stap gezet in de ontwikkeling van een nieuw therapeutisch hiv-vaccin. Hun studie, gepubliceerd in Molecular Therapy: Nucleic Acids, toont de effectiviteit aan van een mRNA-gebaseerd vaccin, dat verpakt is in lipide-nanopartikels, om het immuunsysteem te versterken, en mogelijk de afhankelijkheid van traditionele antiretrovirale therapieën te verminderen.

Professor Joeri Aerts (VUB), hoofdonderzoeker van het project, licht toe: “In tegenstelling tot conventionele profylactische vaccins is ons therapeutisch vaccin gericht op het versterken van het immuunsysteem bij mensen die al besmet zijn met hiv, met als doel het virus onder controle te houden.

Zo hopen de onderzoekers de afhankelijkheid van dagelijkse medicatie, die voor sommige mensen moeilijk toegankelijk is, en bovendien vaak gepaard gaat met bijwerkingen te verminderen.

“De technologie achter het vaccin is vergelijkbaar met die van de COVID-19-vaccins, maar met een belangrijke aanpassing: de lipide-nanopartikels, ontwikkeld door onze Gentse collega’s, bevatten een extra stimulerend signaal voor het immuunsysteem, wat de effectiviteit van het vaccin verhoogt.” vervolgt Aerts.
“We hebben aangetoond dat deze aanpak niet alleen een sterke immuunrespons tegen hiv opwekt in het bloed, maar ook in de darmen, waar hiv zich voornamelijk schuilhoudt. Een van de meest opmerkelijke resultaten is de gerichte activatie van het type imuuncellen (CD8+ T-cellen) dat hiv-geïnfecteerde cellen doodt, terwijl de activatie van het type imuuncellen cellen dat een belangrijk doelwit van hiv is (CD4+ T-cellen) beperkt blijft. Dit maakt het vaccin extra veelbelovend in de strijd tegen hiv.” zegt Sabine den Roover (VUB), mede auteur.

Perspectief voor de behandeling van patiënten met hiv

Hoewel het onderzoek tot nu toe in muizen werd uitgevoerd, zijn de onderzoekers optimistisch over potentiële menselijke toepassing.

“We hebben al jaren ervaring met klinische tests op dit gebied, en dit nieuwe vaccin biedt een unieke kans om een verschil te maken voor hiv-patiënten wereldwijd,” voegt Aerts toe. “Met de juiste steun hopen we snel de stap naar mensen te zetten.”

De publicatie van deze studie komt op een symbolisch moment, vlak voor Wereld AIDS Dag op 1 december. Dit jaar staat de dag in het teken van het thema "End Inequalities. End AIDS. End Pandemics.

"Het onderzoek sluit hier naadloos op aan door bij te dragen aan innovatieve, betaalbare oplossingen die de wereldwijde strijd tegen hiv kunnen versnellen. “Onze hoop is dat deze nieuwe vaccintechnologie niet alleen de levenskwaliteit van mensen met hiv kan verbeteren, maar ook een stap vooruit betekent in het uitroeien van ongelijkheden in de toegang tot effectieve behandelingen,” besluit professor Joeri Aerts.

Referentie:

Sabine den Roover, Rein Verbeke, Ilke Aernout, Sofie Meulewater, Joëlle Cosyns, Jessy Meert, Sarah Vanbellingen, Thessa Laeremans, Ine Lentacker, Joeri L. Aerts. The role of mRNA-galsomes and LNPs in enhancing HIV-specific T cell responses across various lymphoid organs. Molecular Therapy - Nucleic Acids, Volume 35, 2024, https://doi.org/10.1016/j.omtn.2024.102372.

Contact:

Prof. Joeri Aerts: joeri.aerts@vub.be 0496393546

Dr. Sabine den Roover: sabine.den.roover@vub.be 048512334