De conferentie "Confronting the Landmine Challenge: Environmental Implications and Policy Responses", georganiseerd door The Brussels Diplomatic Academy (BDA) van de Vrije Universiteit Brussel (VUB), bracht een broodnodig gesprek tussen landen die door landmijnen zijn getroffen, ontmijningsorganisaties en donoren op gang. Het onderbelichte onderwerp van de milieu-impact van landmijnen, op mens en planeet, werd in de kijker gezet. Men wierp een licht op de realiteit van het leven in door landmijnen getroffen landen, de uitdagingen van de mijnopruiming en de innovatieve technieken die gebruikt worden om een wapen dat al 25 jaar illegaal is, op te sporen en te verwijderen.
Innovatie is niet alleen te vinden in de ontmijningstechnieken, maar ook in het personeel, zoals de oprichting in Azerbeidzjan van ontmijningsteams die alleen uit vrouwen bestaan. Zoals Slobodan Tadic van UNDP Azerbeidzjan uitlegde, biedt dit vrouwen niet alleen de kans om land terug te winnen, maar ook om als rolmodel voor anderen te dienen. Vertegenwoordigers van Azerbeidzjan, Cambodja, Tsjaad en Colombia legden de specifieke aard uit van de bedreiging voor hun landen door de aanwezigheid van landmijnen, niet-geëxplodeerde munitie (UXO's) en geïmproviseerde explosieven (IED's), waarvan sommige tientallen jaren geleden werden gelegd en andere onlangs, lang nadat het verbod op antipersoonsmijnen van kracht werd.
Volgens Vuqar Suleymanov, voorzitter van de raad van bestuur van het agentschap voor mijnbestrijding van de Republiek Azerbeidzjan (ANAMA) Nu Azerbeidzjan dit jaar het voorzitterschap van COP29 op zich neemt, erkennen we het belang van het aanpakken van de milieueffecten van mijnen binnen de bredere context van wereldwijde milieu- en humanitaire uitdagingen. We zetten ons in om onze ervaringen te delen, van anderen te leren en samen te werken aan duurzame oplossingen.
De noodzaak om ervaringen te delen, partnerschappen op te bouwen en van anderen te leren waren thema's die door veel sprekers naar voren werden gebracht, net als het belang voor landen om de expertise van NGO's te benutten. Anna Bouchier van APOPO - een Belgische organisatie die ratten en honden traint om landmijnen op te sporen - vertelde de conferentie over de milieuvoordelen van het opsporen van dieren. Ze zijn kosteneffectief, verminderen de noodzaak om vegetatie te verwijderen en versnellen het vrijgeven van land. Terwijl dieren op grondniveau minimaal invasief kunnen zijn, bieden drones en de interpretatie van de gegevens die ze verzamelen een niet-invasieve mijndetectiemethode vanuit de lucht, zoals werd uitgelegd door Xavier Depreytere, van Odyssey 2025 en Handicap International. Hij gaf voorbeelden uit Tsjaad, Irak, Libanon en Oekraïne. Samir Poladov van ANAMA en David Cullen van het Directoraat-Generaal voor Nabuurschaps- en Uitbreidingsonderhandelingen (DG-NEAR) van de Europese Commissie gaven praktische voorbeelden van hoe partnerschappen, gedeelde financiering en gedeelde expertise de resultaten voor landen met mijnen, zoals Azerbeidzjan, kunnen verbeteren.
Aan het einde van de conferentie werd tijdens een kleine ceremonie de donatie van 250.000 euro door de Belgische regering aan APOPO gevierd om hun ontmijningswerk in Aghdam, Azerbeidzjan, voort te zetten. Bouchier verklaarde APOPO is zeer dankbaar voor de gulle steun van het Belgische Ministerie van Buitenlandse Zaken die de verdere ontplooiing van haar technologie in Azerbeidzjan mogelijk maakt. We zijn er trots op dat we kunnen bijdragen aan de inspanningen om land vrij te maken in Terter en Aghdam, onder auspiciën van ANAMA en de regering van Azerbeidzjan..
De viering van deze schenking, die deel uitmaakt van het mijnenbestrijdingswerk dat België al lang over de hele wereld verricht, vormde een gepast einde van het evenement. Er werd kort een licht geworpen op de uitdagingen voor ons allemaal om de wereld te zuiveren van deze verwoestende, willekeurige, illegale en giftige wapens. Moge het licht blijven schijnen.