Op zaterdag 25 maart 2023 brachten Zijne Majesteit Koning Filip en Koningin Mathilde een bezoek aan het CoLab rond e-inclusie en sociale innovatie in Zuid-Afrika. CoLab is een internationaal academisch samenwerkingsverband tussen de Vrije Universiteit Brussel (VUB), de Universiteit Gent (UG), Hogeschool West-Vlaanderen (HOWEST) en University of The Western Cape (UWC) in Zuid-Afrika. De betrokken instellingen willen de samenwerking verbreden op vlak van onderzoek, onderwijs en maatschappelijke dienstverlening rond digitale inclusie en sociale innovatie.
Het CoLab in Zuid-Afrika werd in 2012 opgericht door de VUB, de UGent en UWC, die een toonaangevende rol willen spelen in het streven naar een inclusieve en rechtvaardige digitale samenleving. Het doel is om het politieke debat rond digitale inclusie en sociale innovatie te voeden met wetenschappelijk onderzoek. Tegelijk worden onderzoeksresultaten omgezet naar de praktijk (sociale innovatie), met initiatieven als digitale vaardigheidstrainingen voor gemarginaliseerde en kansarme jongeren.
Lange geschiedenis
De VUB heeft een lange traditie van onderzoek naar digitale inclusie en sociale innovatie. Om dat onderzoek, het onderwijs en de maatschappelijke impact rond die thema’s te versterken, gaat de universiteit samenwerkingsverbanden aan met complementaire lokale, regionale, federale en internationale partners. De samenwerking met UWC is daar een voorbeeld van.
Beide universiteiten werken samen aan een beleidsondersteunend kader rond digitale vaardigheden in Zuid-Afrika, ze coördineren gezamenlijke PhD-onderzoeken, waarvan er al drie succesvol verdedigd werden en zeven in de steigers staan. Studenten krijgen de mogelijkheid om een studiebeurs aan te vragen rond digitale transformatie, er vinden wederzijdse uitwisselingen van studenten en personeel plaats en onderzoeksresultaten rond digitale inclusie worden geïntegreerd in het onderwijscurriculum. Een Strategisch Internationaal Partnership (SIP), ondertekend in de zomer van 2022, maakte de samenwerking officieel.
Professor Leo Van Audenhove (VUB) over de jarenlange relatie met UWC: "Net als de VUB is het UWC een Urban Engaged University. UWC wil echt een rol spelen in de ontwikkeling van Zuid-Afrika. Als gelijkwaardige partner willen we, via gezamenlijke initiatieven op vlak van onderzoek, onderwijs en maatschappelijk engagement, samen met UWC bouwen aan een duurzame digitale toekomst voor onze volgende generaties.”
Ook de UGent kan terugblikken op een jarenlange relatie met UWC. Recent kwam daar een focus op digitale inclusie bij. Hun expertise op vlak van kwantitatief onderzoek maakt hen een belangrijke complementaire partner. Professor Lieven De Marez (UGent-Imec): "In België houden de UGent en Imec met Digimeter al langer de vinger aan de digitaliserende pols door het monitoren van bezit, gebruik en attitude ten aanzien van technologie. Nu wordt samen met VUB en UWC ook een Digimeter voor Zuid-Afrika opgezet en 6 joint phd’s opgestart. Met een methode als Mobile DNA stellen we in dit samenwerkingsverband ook een unieke methodologie ter beschikking om het inclusiepotentieel van de smartphone te onderzoeken en benutten in een ‘mobile first’ regio als deze."
Vicerector Internationalisering van de VUB, Karin Vanderkerken, benadrukt het belang van internationale relaties: "Dergelijke internationale samenwerkingsverbanden met andere universiteiten zijn zeer belangrijk voor ons allemaal”, stelt Vanderkerken. "De samenwerkingsdriehoek VUB-UGent-UWC toont hoe Noord en Zuid elkaar versterken, door elkaar aan te vullen op vlak van theorie, methodologie, beleid en praktijk. Het is ook een belichaming van onze gedeelde waarden, hoop en aspiraties."
Omzetting naar de praktijk
De samenwerking van beide universiteiten in CoLab heeft met Mediawijs (VUB) en Future-Innovation Lab (UWC) al enkele concrete resultaten. Beide projecten hebben tot doel om de onderzoeksresultaten rond digitale inclusie te valoriseren, door ze om te zetten naar de praktijk en te delen met het bedrijfsleven en met beleidsmakers. Zo biedt het Future-Innovation Lab kansarme werkloze jongeren de kans om hun digitale vaardigheden te ontwikkelen, met als doel om werk te vinden of verder te studeren.