Sinds de lancering van OpenAI’s nieuwste beeldgenerator overspoelen AI-gegenereerde afbeeldingen in de stijl van Studio Ghibli het internet. Gebruikers creëren massaal Ghibli-versies van zichzelf, maar achter deze virale trend schuilen prangende vragen over auteursrechten, transparantie en de milieu-impact van AI-technologie. VUB-experts Andries Rosseau en prof. dr. Rob Heyman analyseren de situatie.
Lees het volledige artikel op VRT NWS, gepubliceerd op 1 april 2025 door Mariska Schalck.
Andries Rosseau, doctoraatsstudent aan de VUB, wijst op de opvallende precisie van het nieuwste model. “Het model begrijpt veel beter wat exact gevraagd wordt en kan veel nauwkeurigere beelden genereren dan zijn voorgangers.” Dat leidt tot indrukwekkende resultaten, maar roept ook vragen op over hoe deze AI zo goed getraind is.
Volgens Rosseau en Heyman kan de nauwkeurigheid bijna niet zonder gebruik van bestaande Studio Ghibli-beelden. OpenAI maakt echter niet bekend welke data precies gebruikt werd, en dat gebrek aan transparantie voedt de discussie over intellectuele eigendom. “Anime is een rijke bron van visueel materiaal, maar zonder openheid blijft het gissen of OpenAI zich schuldig maakt aan auteursrechtenschending,” zegt Heyman.
Wettelijke grijze zone
Voorlopig is er weinig dat de originele makers kunnen doen. AI-bedrijven zijn niet verplicht om hun trainingsdata bekend te maken, en de wetgeving hinkt achterop. Volgens Rosseau tonen de grote spelers weinig motivatie om zich aan te passen, en zal het van de wetgeving moeten komen. De Europese AI-wetgeving, die gefaseerd wordt ingevoerd, zou hier verandering in kunnen brengen. Heyman ziet daarin een mogelijke stap vooruit: “Foundational models zouden verplicht kunnen worden om hun bronnen vrij te geven.” Maar zal OpenAI, een Amerikaans bedrijf, zich iets aantrekken van Europese regelgeving?
De ware prijs van generatieve AI
Naast de juridische vraagstukken speelt ook de milieu-impact een grote rol. De immense rekenkracht achter AI-modellen vergt enorme hoeveelheden energie, maar OpenAI geeft geen inzicht in hoe dat wordt beheerd. “Elke zoekopdracht kan aanzienlijke energie verbruiken, maar gebruikers staan daar nauwelijks bij stil,” benadrukt Heyman.
Bovendien betalen kunstenaars nu niet de ‘ware prijs’ voor hun werk. “Wie een AI-gegenereerde Ghibli-afbeelding maakt, zou eigenlijk een vergoeding moeten geven aan de oorspronkelijke makers,” stelt Heyman. In de VS en het VK gaan zelfs stemmen op om beschermde werken vrij te mogen gebruiken voor AI-training, wat de machtsverhouding tussen bedrijven en kunstenaars nog schever zou trekken.
De discussie rond AI en auteursrechten zal de komende jaren alleen maar heviger worden. Transparantie, regelgeving en eerlijke vergoedingen staan centraal in het debat. Wie zichzelf in Ghibli-stijl wil zien, doet er goed aan om ook de bredere impact van deze technologie te overwegen.
Lees het volledige artikel op VRT NWS: AI-beelden van Studio Ghibli veroveren het internet, is de hype wel zo onschuldig? "We betalen de ware prijs niet" | VRT NWS: nieuws