Fellows Letteren en Wijsbegeerte

Na zijn universitaire studies psychologie komt John Vandaele terecht in de journalistiek. Hij bericht over de sociale, ecologische, economische en bestuurlijke aspecten van globalisering. John Vandaele werkte in het verleden als freelance journalist voor Knack, De Morgen en vele andere media. Hij schreef ook meerdere boeken. In 2010 kreeg hij de FRDO-persprijs voor Duurzame Ontwikkeling voor de reportage ‘Het woud is Congo’s grootste armoedebestrijder’. 

John Vandaele kan op diverse vlakken de uitstraling van de faculteit ten goede komen, via interne lezingen en gastcolleges op het terrein van zijn expertise. Bij uitbreiding ook lezingen en zelfs een debatavond voor een ruimer publiek. 

Anaïs Maes is doctor in de geschiedenis en was lerares aan het GO! Atheneum Etterbeek. Ze was  verbonden als onderzoekster en gastprofessor aan de vakgroep Geschiedenis van de VUB. 

Tussen 2005 en 2008 was ze presentatrice voor de toenmalige stadsradio FM Brussel en voor TV Brussel (nu BRUZZ). Dr. Maes is huidig schepen van Stedenbouw en Openbare Ruimte, Nederlandstalig(e) Aangelegenheden en Onderwijs voor de stad Brussel en is daarmee één van de meest toonaangevende Nederlandstalige lokale bestuurders van de hoofdstad. 

Anaïs Maes kan vanuit haar functie een belangrijke intermediair zijn voor de bescherming en valorisatie van materieel erfgoed, in samenwerking met de VUB-onderzoeksgroep Secular Studies Association Brussels (SSAB).  

Brecht Deseure is wetenschappelijk medewerker in de Koninklijke Bibliotheek (KBR). Hij is historicus van opleiding en werkt momenteel binnen de KBR voor CAMille (het Centrum voor Archieven over Media en Informatie), een onderzoekscentrum dat samen met de ULB is opgericht. 

Brecht Deseure zal gastcolleges geven over de geschiedenis van de pers in België, over de werking van de KBR, over de historische kranten- en tijdschriftencollecties en over de digitalisering ervan. Daarnaast kan hij bijdragen in onderzoek naar de Belgische mediasector of Belgische journalistieke producties, met gebruik van de uitgebreide collectie van de KBR. 

Celestina Jorge Vindes behaalde een Master in Wijsbegeerte en een Master in Population and Development Sciences aan de Université catholique de Louvain. In 2019 richtte ze Pépite Blues op, een boekhandel met een cultureel project dat literatuur in dialoog plaatst met andere kunstvormen en dat Afrika en al haar diaspora’s als vertrekpunt neemt voor een dialoog met de wereld. In 2023 werd Vindes door ELLE België gelauwerd met het ELLE Woman of the Year Award for Entrepreneurship.  

Pépite Blues zal als partner ingeschakeld worden bij het organiseren van literaire en culturele evenementen en workshops in creatief schrijven, in het kader van zowel auteursbezoeken- en verblijven en wetenschappelijke bijeenkomsten. 

Tom Naegels studeerde Germaanse Talen aan de Universiteit Antwerpen. Als kind ondernam hij zijn eerste pogingen tot literatuur en in 1993 verscheen zijn eerste boek. In 1999 begon hij zijn journalistieke carrière bij de Antwerpse stadskrant De Nieuwe Gazet. Vandaag is hij een gekende auteur, journalist en columnist binnen de thematiek identiteit, migratie en journalistiek. Zijn journalistieke en opiniërende werk verschijnt in De Standaard. Hij raakt daarbij aan onderzoeksdomeinen die binnen de faculteit Letteren en Wijsbegeerte sterk ontwikkeld zijn.

Willem Bongers-Dek studeerde Nederlandse taal en cultuur in Utrecht, Antwerpen en Sheffield en is sinds 2019 Algemeen Directeur van het Vlaams-Nederlands Huis deBuren, waar zijn literatuurwerking een succesvolle kweekvijver is van jong literair talent. Hij is één van de meest veelbelovende cultuurmanagers in Brussel en de lage landen en zette zijn organisatie aan de top van het brede culturele veld in Brussel, Vlaanderen en Nederland. Hij was ook redactielid van diverse literaire tijdschriften en gastdocent aan buitenlandse universiteiten. Vandaag heeft hij diverse literair gerelateerde nevenfuncties bij verschillende raden en besturen. Die ervaring en inspiratie kunnen de reeds bestaande samenwerking met de VUB aanvullen met allerlei activiteiten, die bijdragen tot de talentontwikkeling van studenten.

 

Ans Persoons studeerde hedendaagse geschiedenis aan de Universiteit Gent en Europese studies aan Sciences Po in Parijs. Nadat ze afstudeerde, ging ze aan de slag bij het Verbindingsbureau Brussel-Europa, een organisatie die expats verwelkomt en hen informeert over wat het betekent voor Brussel om de hoofdstad van Europa te zijn. Sinds 2012 is ze schepen van Stedenbouw, Openbare Ruimte en Nederlandstalig(e) Aangelegenheden en Onderwijs.

Ans kan een waardevolle verbinding vormen tussen de faculteit Letteren en Wijsbegeerte en de stad Brussel. Zij is een voorbeeld van politieke en sociale inzet voor een pluralistische, participatieve en solidaire stedelijke gemeenschap. Ze zal studenten en onderzoekers aanmoedigen om de dialoog aan te gaan met Brusselse beleidsmakers en na te denken over de grootstedelijke uitdagingen van Brussel in het verleden en het heden. Als Fellow mag zij gastcolleges geven en een geleide wandeling langs de Noord-Zuidverbinding organiseren in het kader van de cursussen Global City Region Brussels en History of Urbanism.

Els Keytsman is directeur van Unia, het Interfederaal Centrum voor Gelijke Kansen. Zij studeerde toegepaste economische wetenschappen aan de VUB maar heeft altijd al belangstelling gehad voor taal. In haar huidige functie houdt zij zich bezig met linguïstisch-pragmatische effecten in alle vormen van communicatie.

Els zal via gastcolleges betrokken zijn bij de verschillende masteropleidingen van de faculteit en in het bijzonder bij de master journalistiek. Haar expertise zal van pas komen bij onderzoek naar discriminerend taalgebruik. Studenten functioneren beter in een multiculturele samenleving waar zij discriminatie kunnen herkennen en vermijden.

Bambi Ceuppens behaalde een doctoraat in sociale antropologie aan de University of St Andrews in Schotland. Voor ze bij het Koninklijk Museum voor Midden-Afrika begon te werken, doceerde ze en deed ze onderzoek aan verschillende universiteiten in het Verenigd Koninkrijk en in België. Ze werkt in het KMMA als senior onderzoeker en curator van hedendaagse Afrikaanse kunst en ze geeft les aan KASK School of Arts (Gent) en Sint-Lucas (Antwerpen). Haar huidige onderzoek spitst zich toe op de Belgisch-Congolese geschiedenis, de Congolezen in België, de Congolese cultuur en kunst, de restitutie en de noodzaak voor het KMMA om te dekoloniseren. Zij was curator van tentoonstellingen over de Congolese onafhankelijkheid en de Congolese volksschilderkunst. 

Bambi staat bekend om haar jarenlange ervaring met en actieve deelname aan debatten en onderzoek over de Belgisch-Congolese koloniale geschiedenis en de impact daarvan op de Belgische samenleving. Als Fellow zal ze paneldiscussies organiseren en lezingen geven over dit onderwerp. Zij zal worden uitgenodigd om mee te werken aan het diversiteitsplan van de VUB.

Christina Von Wackerbarth is Leadership Executive Coach bij INSEAD. "Aangezien het gaat om een Fellowship voor de kunstafdeling van de universiteit, hoop ik dat ik een bijdrage kan leveren door in één leven verschillende carrièremogelijkheden te belichamen. Openheid voor verandering, andere culturen, teamwerk en leerbaarheid worden de grootste troeven van de toekomst, samen met emotionele intelligentie. Ik hoop dat ik al deze waarden kan belichamen; ik ben er immers van overtuigd dat ze ook verankerd zitten in de maatschappelijke missie van de VUB."

Claire Tillekaerts is CEO van Flanders Investment and Trade. "Bruggen slaan tussen de academische, economische en gouvernementele niveaus is essentieel voor de verdere ontwikkeling van een open, innovatieve en toekomstgerichte maatschappij. Ervaringen uitwisselen, elkaar met een open geest en zonder grenzen leren kennen, nieuwe gemeenschappelijke wegen ontdekken ... dit alles kan onze gezamenlijke inspanningen verrijken en dat komt onze medeburgers overal ter wereld alleen maar ten goede."

Dirk Brossé is componist en dirigent. "Ik zie het Fellowship als een permanente dialoog tussen ondernemende, speelse, creatieve en kritisch denkende mensen. Het is een spannende confrontatie op het kruispunt waar oude en nieuwe gedachten elkaar aanvullen, uitdagen en versterken."

Eva Smets is directeur van Oxfam-Solidariteit. "Ik zie een universiteit als een kritische haven. Ik verwacht van de academische wereld dat ze er alles aan doet om van onze jongeren wereldburgers te maken, die de samenleving van morgen en overmorgen steeds een stap voor zijn. Universiteiten moeten plaatsen zijn die radicale kritiek niet schuwen, die vernieuwende ideeën aanreiken en sociale betrokkenheid aanmoedigen."

Faroek Özgünes is journalist bij VTM Nieuws. "Als journalist heb ik een diepgaande kennis over de werking van de media. Mediageletterdheid is een vaardigheid die steeds belangrijker wordt in onze samenleving, voor al haar leden maar vooral ook voor universiteitsstudenten en -medewerkers. Ik ben bereid om mijn ervaring ter beschikking te stellen van de universiteitsgemeenschap."

Frans Boenders is lid van de Koninklijke Vlaamse Academie van België voor Wetenschappen en Kunsten. "Behalve het creëren en onderwijzen van zuivere wetenschap, technologie en menswetenschappen, dragen alle universiteiten vandaag ook de verantwoordelijkheid om hun werkterrein voortdurend en op een verstandige manier uit te breiden. In die optiek heeft de VUB een groot initiatief genomen om nog een brug te slaan tussen de academische wereld en de samenleving in het algemeen. VUB Fellows kunnen op meer dan een manier bijdragen tot een betere interactie tussen wetenschappers, kunstenaars en beleidsmakers - maar ook tussen gewone burgers en geëngageerde intellectuelen."

Hans Alma is hoogleraar Cultuurpsychologie en Geestelijke Begeleidingswetenschappen Universiteit voor Humanistiek. "Als voormalig vicerector van de Universiteit voor Humanistiek werkte ik samen met humanistische organisaties in België en Nederland die zich inzetten voor een zinvol leven in een humane samenleving. Door bruggen te slaan naar deze organisaties kan de VUB haar engagement versterken om via academisch onderzoek en onderwijs te werken aan een betere samenleving."

Hendrik Pinxten is professor-emeritus aan de Universiteit Gent. "De academische wereld is een onderdeel van de maatschappij. Onderzoek en kennisoverdracht zouden vrij moeten zijn van politieke beperkingen, maar zouden ook feedback moeten geven aan de maatschappij zelf. Recente ontwikkelingen van 'corporate science' zijn een vergissing. Economische belangen op korte termijn mogen nooit zomaar de koers van de planning van wetenschappelijk onderzoek, carrièremogelijkheden, enz. dicteren."

Ilke Froyen is algemeen directeur Passa Porta. "Schrijvers zijn unieke denkers, niet gebonden aan de belangen van anderen. De universiteit wil een gelijkaardige onafhankelijke ruimte zijn voor vrije denkers. Een toenadering tussen beide groepen van vrije denkers, waarbij ‘vrij’ verwijst naar ‘onafhankelijk, radicaal, innovatief’, kan de betrokkenheid en het engagement vergroten om dit vrije denken op een gerichte en zinvolle manier te gebruiken."

Kader Abdolah is schrijver. "Voor mij is dit een bijzondere manier om studenten in contact te brengen met de echte wereld. Normaal gesproken duurt het lang voor studenten in contact komen met de harde wereld buiten de universiteit, maar op deze manier breng je vertegenwoordigers van die harde wereld binnen in de universiteit. Wat literatuur betreft, zal ik mijn best doen om dit contact mogelijk te maken."

Katleen Van Langendonck is artistiek directeur van het Kaaitheater in Brussel. "Tijdens mijn Fellowship hoop ik kunstenaars en academici samen te brengen om na te denken en een standpunt in te nemen over een maatschappij die steeds moeilijker te begrijpen is. Meningen lijken tegenwoordig de weerspiegeling te verdringen en daarom is het een van de kerntaken van zowel een kunstinstelling als een universiteit om een snel bewegende wereld te vertragen en uit te diepen. Het VUB-fellowship is dan ook een belangrijk structureel initiatief: het stimuleert en kanaliseert kansen langs beide kanten."

Kristine De Mulder was een van de eersten die in het begin van de jaren 1970 het diploma kunstgeschiedenis en archeologie behaalde aan de beginnende VUB. Ze werkte tot 1984 als wetenschappelijk assistente binnen het departement Kunstwetenschappen & Archeologie van de VUB. Ze was ook tekstschrijver voor radio 1. Tussen 1984 en 1999 werd ze hoofd communicatie bij Axa Belgium. Ze combineerde dit met de functie van assistent-commissaris van Europalia. Sinds 2002 is ze directeur-generaal van het internationale kunstenfestival Europalia.

Nic Van der Marliere behaalde een master in de rechten aan de VUB. Hij begon zijn carrière als adviseur binnen de domeinen onderwijs, opleiding en wetenschappelijk onderzoek voor de Vlaamse liberale partij. In 1999 werd hij adjunct-kabinetschef en woordvoerder voor Marleen Vanderpoorten, de Vlaamse minister van Onderwijs, Wetenschappelijk onderzoek en Opleiding. Van 2002 tot 2008 was hij afgevaardigde van de Vlaamse regering in het Verenigd Koninkrijk. Na een periode van vertegenwoordiging in Frankrijk, bij de Unesco, bij de OESO en in de Raad van Europa van 2008 tot 2014, keerde hij terug als algemeen afgevaardigde. Hij was lid van de raad van bestuur van de VUB en lid van de gemeenteraad van Blankenberge, waar hij ook voorzitter was van de liberale fractie. Hij was voorzitter van de VLD West-Vlaanderen en draagt de titel van Commandeur in de Kroonorde van België.

Paul Dujardin behaalde in 1986 een master Kunstgeschiedenis en Archeologie aan de VUB en in 1987 een diploma Bestuurswetenschappen aan VLEKHO Brussel. Hij begon zijn professionele carrière bij Jeugd en Muziek en werkte samen met Bernard Foccroulle bij Jeunesses Musicales. In 1988 richtte hij Ars Musica op, waarvan hij tot 1993 de coördinator was. In 1992 werd hij benoemd tot CEO van de Filharmonische Vereniging. Hij coachte het Nationaal Orkest van België en werd lid van de beroemde European Concert Hall Organisation (ECHO). Sinds 2002 is hij CEO van het Paleis voor Schone Kunsten van Brussel (BOZAR), dat hij tot een van de meest prestigieuze kunstinstellingen van Europa maakte. Paul werd onlangs senior adviseur voor verschillende hooggeplaatste Europese instellingen.

Ruud Hendrickx studeerde Germaanse filologie en Nederlands en algemene taalkunde aan de KU Leuven. Jarenlang was hij een van de drijvende krachten achter het huidige taalbeleid van de VRT. Hij pleit voor een genuanceerde kijk op standaardtaal in België in vergelijking met Nederland, waarbij zorg voor taal en taalvariatie hand in hand gaan. Hij beschikt over een uitgebreid netwerk, zowel binnen als buiten de taalkunde als academische discipline, binnen de ruimere taalsector in Vlaanderen.

Ruud heeft vaak met de faculteit samengewerkt rond initiatieven met betrekking tot taal, beleid en variatie en was ook gastspreker. Met zijn Fellowship kan dit partnerschap groeien via gastlezingen binnen de reeks over Nederlandse taalkunde. Hij kan ook samenwerken met de VUB rond de vulgarisatie van taalkundige onderzoeksresultaten via VRT Taal en verschillende andere outreach- en publiciteitsactiviteiten.

Sandrien Mampaey studeerde rechten aan de VUB van 2002 tot 2005. Zij begon haar loopbaan bij het Interdisciplinair Centrum voor Recht & ICT van de KU Leuven, dat alle aspecten van gegevensbescherming in projecten met betrekking tot e-gezondheid bestudeert. In 2006 ging ze aan de slag bij Vlaamse Nieuwsmedia als juridisch adviseur en in 2010 werd ze Administration Manager. Van december 2015 tot augustus 2021 was ze directeur. Sinds augustus 2021 heeft ze ervoor gekozen om haar expertise op zelfstandige basis te verruimen binnen bedrijven en organisaties. 

Sandrien staat bekend om haar passie. Ze vindt het leuk om nieuwe ontwikkelingen in het medialandschap uit te leggen en de faculteit wil een partnerschap creëren met de masteropleiding journalistiek.

Sophie De Schaepdrijver, geassocieerd professor aan de Pennsylvania State University, departement geschiedenis: "Historische argumenten worden vaak gebruikt en misbruikt; het is het voorrecht en de plicht van historici om zich in die discussie te mengen. Dit is een burgerlijke taak, waarvoor een beroep wordt gedaan op het maatschappelijk middenveld. Temeer daar verlichte waarden - rationaliteit, burgerdialoog, keuze - helaas nog steeds gevaar lopen."

Stefan Blommaert is buitenlands correspondent voor de VRT. "In hun dagelijks werk kunnen journalisten een natuurlijke brug vormen tussen de academische wereld en de samenleving door te proberen om de bijzonder waardevolle maar vaak ingewikkelde inhoud van wetenschappelijk werk in eenvoudige woorden uit te leggen. Via mijn Fellowship hoop ik deze taak nog uit te breiden door mijn ervaring in het 'verkennen van de samenleving' aan te reiken aan studenten en medewerkers van de VUB."

Yves Goldstein is projectleider Stichting Kanal. "Het is altijd belangrijk dat universiteiten niet in hun ‘toren van Babel’ blijven zitten. Deze speciale relatie met de maatschappij is van fundamenteel belang als we samen verder willen nadenken over de toekomst van onze maatschappijen."