In een nieuwe studie die deze week werd gepubliceerd in het tijdschrift Earth System Dynamics, tonen onderzoekers van het departement Water en Klimaat van de Vrije Universiteit Brussel (VUB) en hun medewerkers aan dat Oost-Afrika tegen het einde van de eeuw als gevolg van de klimaatverandering vaker zal worden blootgesteld aan de gevolgen van gelijktijdig optredende extreme weersomstandigheden. Paren van overstromingen, hittegolven, bosbranden, droogtes, mislukte oogsten en tropische cyclonen die gelijktijdig optreden in één kalenderjaar worden eerder regel dan uitzondering, zelfs in de meest optimistische klimaatscenario’s.
Het meest waarschijnlijk zijn gelijktijdige extremen met overstromingen, hittegolven of bosbranden. Gelijktijdige extremen worden in de studie beschreven als twee extreme gebeurtenissen die zich op dezelfde locatie en binnen hetzelfde kalenderjaar voordoen. “De sterkste toename wordt voorspeld voor gezamenlijke hittegolven en bosbranden”, zegt doctorandus Derrick Muheki, hoofdauteur van de studie. “Die combinatie kan tot meer dan negen keer vaker voorkomen dan nu. Ook overstromingen gecombineerd met hittegolven zullen negen keer vaker voorkomen, terwijl overstromingen en bosbranden bijna drie keer zoveel samen zullen voorkomen. De meest getroffen locaties in de regio Oost-Afrika zijn gebieden dicht bij de Nijl en in delen van het Congobekken.”
De meeste combinaties van gelijktijdig optredende extreme weergebeurtenissen zitten nu al duidelijk in de lift in vergelijking met de vroege industriële periode. De evolutie zal zich naar volgens de berekeningen nog veel sterker doorzetten in de hele regio Oost-Afrika tegen het einde van de eeuw. “Het is belangrijk op te merken dat de effecten van klimaatverandering niet-lineair zijn”, zegt Professor Wim Thiery, klimaatwetenschapper aan de VUB en senior auteur van de studie. “Dat betekent dat scenario's met hogere emissies de frequentie van verschillende gelijktijdig optredende extremen onevenredig zullen versterken. Het is daarom noodzakelijk dat het beleid op zowel regionale als mondiale schaal werkt naar langetermijndoelen die in overeenstemming zijn met het Parijsakkoord, zodat de gemiddelde opwarming van de aarde beperkt kan blijven tot 1.5 °C boven het pre-industriële niveau. Een snelle, aanhoudende en diepgaande vermindering van de uitstoot van broeikasgassen door regeringen wereldwijd zou de risico's van de gelijktijdige klimaatextremen in Oost-Afrika aanzienlijk kunnen verminderen.”
Volgens Muheki moeten regeringen en lokale overheden in Oost-Afrika dringend maatregelen nemen om de risico’s van dergelijke weerextremen te anticiperen. Ze zijn niet enkel gevaarlijk maar ze hebben ook een enorme invloed op de levenskwaliteit van de mens, de economie en het milieu in vergelijking, veel meer nog dan weerextremen die zich geïsoleerd voordoen.
Meer info: The perfect storm? Co-occurring climate extremes in East Africa werd gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Earth System Dynamics