De rode blokken van de iconische Willy Van Der Meeren studentenkoten zijn klaar voor een tweede leven. De gloednieuwe Bio Incubator Brussels (BIB) biedt er instapklare labo- en kantoorruimte voor startups in de biotechnologie, farmaceutica en gezondheidstechnologie. Vermaard moleculair bioloog en een grote trekker van de nieuwe bio-incubator professor Jan Steyaert vindt niet alleen de faciliteiten ideaal. "Qua locatie is dit een droom. De meeste bio-incubators staan op een industrieterrein, maar wij zitten midden op de VUB-campus, op wandelafstand van trein, tram, cafés en een zwembad.”
Een dorp in een dorp, zo werden de bekende gele, blauwe, grijze en rode koten midden in de campus van Etterbeek wel eens genoemd. In de rode blokken hebben de studentenkamers inmiddels plaatsgemaakt voor instapklare kantoren en laboratoria van de nieuwe Bio Incubator Brussels. De meeste lokalen staan nog even leeg, wachtend op nieuwe huurders. David Moreels (incubator manager VUB) leidt ons rond. Na drie bochten zijn we de weg kwijt. Het ligt niet aan ons gebrekkige oriëntatie-vermogen, stelt David ons gerust. “Architect Willy Van Der Meeren zou dit studentendorp bewust als een doolhof ontworpen hebben, in de geest van mei ’68. Hij creëerde overal willekeurige ingangen, trappen, paadjes en hoekjes, waar alleen de studenten hun weg goed in vonden. Zo konden ze zich tijdens protestacties snel uit de voeten maken als de politie hen op de hielen zat.”
Na tien jaar zoeken
Als het verhaal niet waar is, dan is het toch goed gevonden. Alleen de buitenkant van de blokken doet nog denken aan die roemruchte tijden. De modernistische betonschil is voor het nageslacht bewaard, net als de iconische kleuren. Vanbinnen zijn de gebouwen onherkenbaar veranderd. Het VIB-VUB Centrum voor Structurele Biologie, onder leiding van professor Jan Steyaert en professor Han Remaut, palmde vier jaar geleden als eerste een van de rode blokken in. De blikvanger daar is de cryo-elektronenmicroscoop. Dat gevaarte – vijf meter hoog – kan ook de kleinste eiwitten in beeld brengen. Met de nieuwe bio-incubator kreeg een andere rode blok eveneens een nieuwe bestemming.
"Met de nieuwe bio-incubator kunnen we onze eigen spin-offs eindelijk dichter bij huis incuberen"
Van links naar rechts: Jan Steyaert (wetenschappelijk directeur VIB-VUB Centrum voor Structurele Biologie) en David Moreels (incubator manager VUB)
Jan Steyaert (wetenschappelijk directeur VIB-VUB Centrum voor Structurele Biologie): “Een bio-incubator is een plek waar startups in de biotechnologie, farmaceutica en gezondheidstechnologie hun eerste stappen kunnen zetten. Zo hoeven ze niet meteen te investeren in eigen infrastructuur en kunnen ze flexibel groeien of krimpen. VIB, een onderzoeksinstituut in de levenswetenschappen dat uitmuntend onderzoek combineert met innovatie, beheert in totaal meer dan 50.000 m² aan bio-incubatoren in Gent en Leuven. De nieuwe Bio Incubator Brussels op de campus in Etterbeek is de eerste aan de VUB. We hebben tien jaar naar een geschikte locatie gezocht en zijn heel blij dat het gelukt is. De financiering is een samenwerking van VIB, de VUB en het VIB-VUB Centrum voor Structurele Biologie. En er wordt nog gerekend op financiële steun van het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO). Voormalig vicerector Hugo Thienpont en algemeen beheerder Nic Van Craen hebben er, samen met vele anderen, mee hun schouders onder gezet.”
Klein, maar fijn
De Bio Incubator Brussels bestaat uit zes laboratorium- en zeven kantoormodules, samen goed voor ongeveer 2.000 m² startup-ruimte. Klein, maar fijn, vindt Jan Steyaert. “Als VUB-er ben ik een beetje bevoordeeld, ik geef het toe. Maar qua locatie is dit een droom. De meeste bio-incubators staan op een industrieterrein en zijn alleen met de auto bereikbaar. Onze bio-incubator staat midden op de VUB-campus, op wandelafstand van het treinstation en een tramverbinding en vlakbij een restaurant, twee cafés en een zwembad. In de strijd om talent zijn dat tegenwoordig belangrijke troeven.”
De startups die in de Bio Incubator Brussels hun intrek zullen nemen, zitten in het hart van Europa, in de buurt van belangrijke publieke en private beslissingsmakers. Dichter bij de bron kan niet. Bovendien kunnen ze met al hun vragen of voor een brainstorm terecht bij de buren van het VIB-VUB Centrum voor Structurele Biologie.
Jan Steyaert: “Ons onderzoekscentrum pioniert al meer dan een kwarteeuw met NANOBODY®-moleculen: antilichamen van lama’s met heel bijzondere eigenschappen, die talloze innovatieve toepassingen mogelijk maken in de geneeskunde, dierengeneeskunde en gewasbescherming. Die wetenschappelijke kennis is gevaloriseerd via spinoffs als Ablynx, Biotalys en Confo Therapeutics.”
Met succes. Ablynx, waarvan Jan Steyaert medeoprichter was, werd in 2018 voor vier miljard verkocht aan de Franse farmareus Sanofi. Jan Steyaert: “Al deze commerciële succesverhalen zijn gebaseerd op kennis en technologie die hier aan de VUB ontwikkeld werden. Maar ze zijn niet op onze campus geschreven, omdat er hier geen bio-incubatoren beschikbaar waren. Dat was altijd een flessenhals die ervoor zorgde dat de startups van de VUB elders werden opgericht en elders groot werden. De nieuwe Bio Incubator Brussels brengt daar eindelijk verandering in. Voortaan kunnen we onze eigen spin-offs dichter bij huis incuberen.”
Huurders gezocht
Twee van de zes laboratoria van de Bio Incubator Brussels zijn inmiddels al ingenomen, door de VIB NANOBODY® VHH Core Facility. Dit lab is verbonden aan het VIB-VUB Centrum voor Structurele Biologie en doet als dienstverlener contractresearch voor academische groepen en bedrijven: de laboranten ontwikkelen er NANOBODY®-moleculen, op basis van het bloed van lama’s die met bepaalde stoffen geïmmuniseerd zijn.
Jan Steyaert: “Tegen de zomer trekken we hier zelf terug in met een nieuwe spin-off van het VIB-VUB Centrum voor Structurele Biologie - een farmabedrijf dat ook zal werken op basis van NANOBODY®-technologie. Meer wil ik er nog niet over zeggen.” David Moreels: “Er is veel interesse, ook van bedrijven die niet met deze antilichamen werken. Binnenkort doen we de deuren open voor een gegidst bezoek. Ik verwacht enthousiaste reacties. Het streefdoel is om elk jaar minstens één laboratorium te vullen, maar sneller mag natuurlijk altijd.”
Jan Steyaert hoopt in elk geval op een gevarieerde mix van startups, die verder durven dromen dan de standaardwetenschap van vandaag. Als het van hem afhangt, wordt deze nieuwe bio-incubator een vruchtbare plek voor samenwerking en kruisbestuiving. Jan Steyaert: “De tijd van het eenzame genie met één slim idee dat de wereld verandert, is voorbij. Vandaag is wetenschap bij uitstek multidisciplinair. De beste ideeën ontstaan aan de koffiemachine, waar experts uit verschillende disciplines hun kennis samenleggen of vragen overlopen. Zo raakte ik eens aan de praat met een Amerikaans biochemicus van Stanford. Hij beet zijn tanden al twintig jaar stuk op een probleem: hij wilde de adrenalinereceptor van het menselijk lichaam in beeld brengen, maar dat lukte niet omdat het ding zo beweeglijk was. Ik stelde voor om een NANOBODY® te creëren die zich vastzet op die structuur en de beweging stillegt. Waarop de man zei: als je dat kunt doen, ga ik voor de Nobelprijs. Die scheikundige was Brian Kobilka. Twee jaar later won hij inderdaad de Nobelprijs – met dank aan onze NANOBODY®-moleculen.”
Voor meer info of een bezoek: https://www.vubtechtransfer.be/bio-incubator-brussels-bib
