Het verbeteren van de competenties van sportkinesitherapeuten via Erasmus+ project SportsComp

Het Competenties & Standaarden document

In 2004 werd het oorspronkelijke werk gedaan om de noodzakelijke competenties voor sportkinesisten te verzamelen. De IFSPT verzamelde informatie van haar leden over richtlijnen met betrekking tot de klinische praktijk, standaarden, postdoctorale informatie, enz. Dit werd verzameld tussen februari en mei 2004, gevolgd door een inhoudsanalyse en een 2-daagse bijeenkomst, en uiteindelijk werd het definitieve document met standaarden en vaardigheden goedgekeurd op de bijeenkomst van de IFSPT in Noorwegen in 2005.

In totaal werden 11 competenties van een sportkinesitherapeut geïdentificeerd, die elk betrekking hebben op: gedrag, basiskennis, kritisch denken en synthese, informatieverzameling, informatieverwerking, actie/interventie, en evaluatie en aanpassing. Het omvat alle aspecten van blessurepreventie, acute blessure-interventie en onmiddellijke actie, evenals revalidatie, het bevorderen van een veilige en actieve levensstijl en natuurlijk levenslang bijleren en trainen. 

Bijna 20 jaar later krijgt dit document een update en zal het opnieuw worden aangeboden aan sportkinesisten in de praktijk door middel van hoger onderwijs.

Zoals alle Erasmus+ projecten bestaat ook dit project uit verschillende werkpakketten (WP's), waaronder één over algemeen projectmanagement (WP1) en één over communicatie en disseminatie (WP5), dus we nemen WP 2 onder de loep en kijken even vooruit naar het werk van WP's 3 en 4. 

WP2: updaten van het competenties en standaarden document

WP2 wordt geleid door VUB professor Jo Verschueren en professor Bruno Tassignon, met ondersteuning van onderzoeksassistent Emilie Dick. De resultaten van WP2 vormen de basis voor het werk van WP 3 en 4 en heeft als centraal element een Delphi-studie. Een Delphi-studie is een kwalitatieve onderzoeksmethode om gegevens te verzamelen van deelnemers binnen hun expertisedomein. In het geval van SportsComp werd input gevraagd van alle 40 internationale leden van IFSPT om een brede geografische spreiding te garanderen. Er werden ook drie focusgroepen en 8 interviews met stakeholders gehouden om de Delphi aan te vullen. Het werk begon in november 2023 en werd voltooid in april-mei 2024 na verschillende rondes van intensieve gegevensverzameling, discussies en interviews. De bijeenkomst van het consortium in april aan de VUB in Brussel had als belangrijkste doelstellingen om een consensus te bereiken over de bijgewerkte en nieuwe competenties en om updates te geven over de voortgang van de andere WP's.

Bruno Tassignon: "We waren erg onder de indruk van de feedback die we ontvingen, want zo'n 146 sportkinesitherapeuten van over de hele wereld reageerden op de vragenlijst. Het nieuwe competentie-standaarddocument bevat een aantal nieuwe aspecten. Bijvoorbeeld een meer genderneutrale formulering; een focus op up-to-date blijven op het gebied van innovatie en op de hoogte blijven van technologische ontwikkelingen; het begrip fair play is nog steeds opgenomen, maar is verplaatst onder de bredere noemer van 'ethiek en culturele competentie'. Inhoudelijk gezien is een voorbeeld van een update de term 'herstel' ('recovery'), die in de versie van 2005 werd vermeld in termen van training na een wedstrijd en in een revalidatiesetting. Nu komt het bijvoorbeeld ook voor bij blessurepreventie, dus over het geheel genomen hebben we de zaken vanuit een meer holistisch perspectief bekeken."

Niet alleen sportkinesitherapeuten werden geraadpleegd in het proces. De focusgroepen bestonden uit drie segmenten. In totaal zaten er zo'n 6-9 mensen in elk segment, waarbij sporters het eerste segment vormden. De andere segmenten waren ondersteunend personeel (zoals psychologen en artsen die actief zijn in sportorganisaties) en organisaties, dus mensen die actief zijn in sportfederaties. De verschillende perspectieven waren hierbij belangrijk. "Iedereen werd bijvoorbeeld gevraagd 'wat verwacht je van een sportkinesitherapeut', en sporters benadrukten het vertrouwenselement, terwijl vertegenwoordigers van sportfederaties de nadruk legden op goede rapportering en communicatie" legt Bruno uit. 

De interviews met stakeholders waren dan weer met vertegenwoordigers van regionale Olympische en Paralympische comités en internationale organisaties zoals WHO, FIFA, enz. Het was belangrijk om een mix van feedback te verzamelen uit verschillende competentiegebieden, verschillende niveaus van atleten (recreatieve sporters tot professionele Olympiërs) en de gezondheidszorg in de gemeenschap. 

In april werd consensus bereikt over de definitieve standaarden en dit document zal nu worden gebruikt door WP 3 en 4, waar de focus ligt op de ontwikkeling van e-opleidingen, lesmateriaal en de wereldwijde implementatie ervan.