De Nederlandse oud-politicus, schrijver en wetenschapper Jan Terlouw is op 93-jarige leeftijd overleden. Terlouw ontving in 2017 een eredoctoraat van de Vrije Universiteit Brussel uit handen van rector Caroline Pauwels voor zijn bijzondere inzet voor wetenschap, duurzaamheid en democratische waarden.
Bij de uitreiking van het eredoctoraat prees de VUB Jan Terlouw om zijn vermogen om wetenschappelijke inzichten te vertalen naar maatschappelijke betrokkenheid. Hij werd gewaardeerd om zijn heldere kijk op de rol van wetenschap binnen een democratische samenleving en zijn talent om complexe onderwerpen als klimaatverandering, kernenergie en vertrouwen in de overheid begrijpelijk te maken voor een breed publiek. Die maatschappelijke gedrevenheid bleek niet alleen uit zijn politieke carrière, maar ook uit zijn literaire werk, waarin hij steeds pleitte voor rechtvaardigheid en duurzaamheid. Terlouw toonde zich een kritisch denker die niet wegkeek van de urgente kwesties van zijn tijd. Samen met vier andere geëngageerde denkers ontving hij het eredoctoraat in een ceremonie die in het teken stond van het thema Break down the walls – een pleidooi om wetenschappelijke muren te doorbreken en zo bij te dragen aan oplossingen voor maatschappelijke uitdagingen.
Rector Caroline Pauwels was proxima van Jan Terlouw en zei destijds: “Hij past perfect bij het thema van onze eredoctoraten: Break down the walls. Terlouw is tegelijk wetenschapper, schrijver en (oud-)politicus. Dat is geen vanzelfsprekende combinatie, maar Terlouw slaagt erin om in alles wat hij doet een beetje politicus, schrijver en wetenschapper tegelijk te zijn.”
Natuurkundige en politicus
Terlouw studeerde natuurkunde aan de Universiteit Utrecht en werkte aanvankelijk als kernfysicus bij het Energieonderzoek Centrum Nederland. Hoewel hij al op jonge leeftijd geïnteresseerd was in politiek en maatschappij, begon zijn publieke loopbaan pas echt in de jaren zeventig, toen hij actief werd binnen de Democraten 66 (D66). Als partijleider en later minister van Economische Zaken in het kabinet-Van Agt II stond hij bekend om zijn integriteit, dossierkennis en vooruitziende blik op milieubeleid.
Boekenschrijver
Naast zijn politieke loopbaan schreef Terlouw succesvolle jeugdboeken, waarvan Oorlogswinter en Koning van Katoren de bekendste zijn. Zijn werk kenmerkt zich door een sterke morele ondertoon, waarin thema’s als rechtvaardigheid, individuele verantwoordelijkheid en vertrouwen centraal staan. De verhalen spreken generaties lezers aan en worden tot op vandaag gelezen op scholen in Nederland en Vlaanderen.
Moreel baken
Ook op latere leeftijd bleef Terlouw actief deelnemen aan het publieke debat. Hij sprak op scholen, in parlementen en op internationale conferenties. Zijn pleidooien voor duurzaamheid, verantwoordelijkheid en sociale cohesie kregen ruime weerklank, vooral bij jongere generaties. Daarmee belichaamde hij de maatschappelijke verantwoordelijkheid die de VUB ook in haar onderwijs en onderzoek centraal stelt. Hij werd vaak omschreven als een “moreel baken” in roerige tijden – iemand die wetenschap en ethiek samenbracht in heldere taal en menselijke betrokkenheid.
De VUB herdenkt Jan Terlouw als een eredoctor die met zijn veelzijdige carrière en intellectuele integriteit op inspirerende wijze de brug sloeg tussen wetenschap en samenleving. Zijn denken en schrijven blijven een bron van reflectie en inspiratie voor iedereen die zich inzet voor een duurzame, rechtvaardige toekomst.